(26 ม.ค. 66) นายอัษฎางค์ ยมนาค นักวิชาการอิสระ ได้โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กเกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาทด้านศิลปวัฒนธรรม ซึ่งกัมพูชาเริ่มมีการเคลมแรงจากประเทศไทยในระยะหลัง ว่า...
การคงไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมของประเทศต้นทาง ในประเทศของคุณ จะทำให้ประเทศของคุณ 'สวยงาม' และ 'เจริญรุ่งเรือง'
ทำไมผมพาดหัวเรื่องแบบนี้ ?
ประเทศไทย เป็นชื่อเรียกประเทศไทยมานานเกือบ 78 ปี เท่านั้น โดยก่อนวันที่ 7 กันยายน 2488 เรามีชื่อประเทศว่า “ประเทศสยาม”
สยามคือชื่อประเทศที่มีคนหลากหลายเชื้อชาติ เผ่าพันธุ์ อาศัยปะปนกัน ทั้งจีน แขกอินเดีย แขกอาหรับ แขกมาลายู มอญ และอื่น ๆ อีกมากมาย แต่สยามมีคนไทยเป็นคนส่วนใหญ่และเป็นใหญ่ในประเทศ
ซึ่งความหลากหลายทางศิลปวัฒนธรรมนั้นหลอมรวมเป็นไทยในปัจจุบัน
ยกตัวอย่างเช่น...
ตั้งแต่คนไทยเราเกิดมาและจำความได้ เราก็เห็นว่ามีวัดจีน การไหว้เจ้าแบบจีน อาหารจีน เครื่องแต่งกายแบบจีนในเมืองไทย แม้กระทั่งการใช้คำในภาษาจีนในชีวิตประจำ เช่น เรายังคงเรียก อาเฮีย อาเจ้ อากง อาม่า รวมถึงเรายังเรียกคนไทยแท้ ๆ ว่า อาเฮีย อาเจ้ ด้วยซ้ำ แต่เราไม่เคยประกาศว่านั้นคือ ศิลปวัฒนธรรมไทย เรายอมรับชัดเจนว่านั้นคือ ศิลปวัฒนธรรมจีน
เรากินพิซซ่า สปาเกตตี แฮมเบอร์เกอร์ ตั้งแต่เราจำความได้ แต่เราไม่เคยบอกว่านั้นคือ อาหารไทย เรายอมรับว่ามันคือ อาหารฝรั่ง
เรากินโรตี ซูชิ ตั้งแต่เราเกิดและจำความได้ แต่เราก็ไม่เคยบอกว่ามันคืออาหารไทย เรายอมรับว่ามันคืออาหารอินเดีย อาหารญี่ปุ่น
เวลาเราเรียนภาษาไทย โรงเรียนและตำราเรียนของไทยเราก็สอนเราว่า ภาษาไทยคำนั้น ๆ มีที่มาจากที่ใด เช่น มาจากบาลี สันสกฤต ขอม เขมรโบราณ เรายอมรับชัดเจน
แต่บางอย่าง มันถูกพัฒนาต่อยอดวิวัฒนาการ จนกลายเป็นไทย ซึ่งเป็นธรรมชาติของการพัฒนา
เช่น ก๋วยเตี๋ยวผัดไทย ทั่วโลกยอมรับว่ามันคือ อาหารไทย ที่โด่งดังและเป็นที่นิยมไปทั่วโลก ทั้งที่ก๋วยเตี๋ยวคืออาหารของจีน แต่คนทั้งโลกเข้าใจว่า ก๋วยเตี๋ยวผัดไทย คืออารยธรรมจีนที่ถูกถ่ายทอดและต่อยอดกลายเป็นไทย โดยที่จีนไม่ต้องไปเคลมว่ามันคืออาหารจีนเพราะต้นกำเนิดมาจากจีน
แม้แต่ สปาเกตตี ราวิโอลี่ ยอกกี้ ซึ่งเมื่อก่อนคนทั้งโลกเคยเข้าใจว่าเป็นอาหารประจำชาติของอิตาลี ที่ถือกำเนิดขึ้นโดยชาวอิตาลี แต่ความจริงมันคืออารยธรรมจีนที่ถูกถ่ายทอดและต่อยอดจนกลายเป็นอาหารอิตาลี
ศิลปวัฒนธรรมหรืออารยธรรมบางอย่าง ยังคงสภาพเป็นของชาติต้นทาง แต่ของบางอย่างถูกดัดแปลงต่อยอดพัฒนาจนกลายเป็นของอีกชาติ นั้นเป็นธรรมชาติของโลก
ไม่เคยมีคนจีนที่ชอบกินสปาเกตตีมาก แล้วประกาศว่ามันคือ ก๋วยเตี๋ยวของจีน ทั้งที่วัฒนธรรมกินเส้นถูกนำไปจากจีนสู่อิตาลีโดยมาร์โคโปโลแล้วต่อยอดวิวัฒนาการเป็นอาหารอิตาลีที่ทั่วโลกเคยยกย่องว่าเป็นอาหารที่ดีที่สุดและนิยมที่สุดในโลก
หรืออย่างเช่น กระดาษและดินปืน ซึ่งถือกำเนิดในประเทศจีน และถูกฝรั่งนำไปต่อยอดวิวัฒนาการ
จีนก็ไม่เคยเคลมว่า อารยธรรมเหล่านั้นเป็นของจีน เพราะจีนก่อกำเนิดและยิ่งใหญ่มาก่อน หรือเคลมสิ่งนั้นสิ่งนี้เป็นของจีน แล้วก็เปลี่ยนชื่อเรียกสิ่งของเหล่านั้นไปเป็นชื่อจีน แล้วก็ประกาศว่ามันเป็นของจีน
แต่กัมพูชาชกมวยไทยและนิยมชมมวยไทย แล้วเอามวยไทยกลับไป โดยยังคงกติกาของมวยไทยไว้จนครบหมดสิ้น แต่เปลี่ยนชื่อเป็นภาษาเขมรแล้วบอกว่ามันคือศิลปวัฒนธรรมประจำชาติของตน เพราะจุดกำหนดมาจากบรรพบุรุษของตน มันคืออะไร
แบบนี้ จีน อียิปต์ อาหรับ เปอร์เซีย โรมันอิตาลี กรีก อังกฤษ ฝรั่งเศส หรือแม้แต่อเมริกา คงเคลมศิลปวัฒนธรรมวัฒนธรรมและอารยธรรมจากทั่วโลกได้มากมาย ว่าเป็นของตน แล้วเปลี่ยนชื่อเรียกสิ่งของเหล่านั้นเป็นภาษาของตน โดยอ้างว่ามันมีที่มาจากจุดกำเนิดจากบรรพบุรุษของตน
คุณเคยคิดกันบ้างมั้ย ว่าญี่ปุ่นกับเกาหลี ที่ครั้งหนึ่งเคยรุ่งเรืองและร่ำรวยกว่าจีนมากมายหลายเท่า มีรากเหง้าอารยธรรมและศิลปวัฒนธรรมของมาจากไหน จีนเคยออกมาเคลมหรือไม่ว่าทั้งหมดนั้นคือของจีน ทั้งที่อารยธรรมและศิลปวัฒนธรรมของญี่ปุ่นกับเกาหลีมาจากจีนเกือบ ๆ ร้อยเปอร์เซ็นต์
