10 มิถุนายน พ.ศ. 766 รำลึก 1,802 ปี วันสวรรคต ‘เล่าปี่’ ความโทมนัสปิดฉากมหาบุรุษแห่งจ๊กก๊ก
เล่าปี่ หรือ จักรพรรดิเจาเลี่ยแห่งจ๊กก๊ก สวรรคตในปี วันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 766 หรือ ค.ศ. 223 ณ พระราชวังหย่งอัน เมืองเป๊กเต้เสีย (ปัจจุบันคืออำเภอเฟิ่งเจี๋ย นครฉงชิ่ง) ขณะมีพระชนมายุ 63 พรรษา สาเหตุสำคัญที่นำไปสู่การสวรรคตของพระองค์คือความเจ็บป่วยทางพระวรกายซึ่งประกอบกับความโทมนัสอย่างรุนแรง ภายหลังจากความพ่ายแพ้ยับเยินในยุทธการที่อิเหลง
เหตุการณ์ทั้งหมดมีจุดเริ่มต้นมาจากการที่กวนอู น้องร่วมสาบานคนสำคัญของเล่าปี่ ถูกทัพของซุนกวนแห่งง่อก๊กจับตัวและประหารชีวิตในปี ค.ศ. 219 อีกทั้งยังเสียเมืองเกงจิ๋วซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญไป การสูญเสียน้องรักและดินแดนอันมีค่าสร้างความเคียดแค้นและโทมนัสแก่เล่าปี่เป็นอย่างยิ่ง
ในปี ค.ศ. 221 หลังจากสถาปนาตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิแห่งจ๊กก๊ก เล่าปี่ได้ทุ่มกำลังทหารทั้งหมดเพื่อเปิดศึกกับง่อก๊ก หวังล้างแค้นให้กวนอูและทวงคืนเกงจิ๋ว แม้ในช่วงแรกกองทัพของเล่าปี่จะได้รับชัยชนะอย่างต่อเนื่อง แต่ด้วยความประมาทและถูกลกซุน แม่ทัพหนุ่มของง่อก๊ก วางกลอุบายเผาค่ายทหารจนวอดวายในยุทธการที่อิเหลง ทำให้กองทัพจ๊กก๊กพ่ายแพ้อย่างยับเยิน
ความพ่ายแพ้ครั้งประวัติศาสตร์นี้ส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจและร่างกายของเล่าปี่อย่างมหาศาล บันทึกทางประวัติศาสตร์ระบุว่าพระองค์เสียพระทัยอย่างหนักจนล้มป่วยลง (ตรอมใจ) และอาการประชวรก็ได้ทรุดหนักลงเรื่อยๆ ตลอดการเสด็จหนีกลับไปยังเมืองเป๊กเต้ แม้ขงเบ้งและเหล่าขุนนางจะรีบเดินทางมาเข้าเฝ้าฯ แต่พระอาการก็ไม่ดีขึ้น
ก่อนสวรรคต เล่าปี่ได้ฝากฝังราชการแผ่นดินและเล่าเสี้ยน พระโอรสผู้เป็นรัชทายาทไว้กับขงเบ้งและลิเงียม จากนั้นไม่นานก็สิ้นพระชนม์ลง โดยมีการกล่าวได้ว่า การสวรรคตของเล่าปี่มีสาเหตุหลักมาจากพระอาการประชวรที่กำเริบขึ้นจากความทุกข์ระทมและความคับแค้นใจอย่างแสนสาหัสหลังความพ่ายแพ้ในศึกเพื่อล้างแค้นให้น้องร่วมสาบาน
