นพ.วาโย อัศวรุ่งเรือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) แบบบัญชีรายชื่อพรรคก้าวไกล ในฐานะกรรมาธิการ (กมธ.) ผู้สงวนความเห็น ร่วมอภิปรายในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 มาตรา 14 งบประมาณกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อขอปรับลดงบประมาณลง 15,260 ล้านบาท ในส่วนโครงการของกรมการข้าว โดยระบุว่า เป็นกรมที่ได้รับงบประมาณโตขึ้นมากถึง 850 % ภายใน 1 ปี ซึ่งจากเดิมได้รับงบ 2,000 ล้านบาท เพิ่มเป็น 17,000 ล้านบาท และเมื่อไปดูว่าเพิ่มตรงไหนก็พบว่ามีโครงการหนึ่งที่ใช้งบประมาณสูงถึง 15,260 ล้านบาท โดยเป็นโครงการที่มีวัตถุประสงค์ว่าจะให้ชาวนาร่วมกันบริหารจัดการเงิน 15,000 ล้านบาท ส่วน 260 ล้านบาทนั้นเป็นเรื่องการจัดการขั้นตอนต่างๆ และนอกจากนี้่ก็มีการตั้ง KPI ไว้ว่าเพื่อลดต้นทุนการผลิตข้าวให้กับชาวนาที่ร้อยละ 5

นพ.วาโย กล่าวด้วยว่า โครงการนี้ได้รับคำชี้แจงจากอธิบดีกรมการข้าวว่า จะให้เงิน 3 ล้านบาท ให้กับศูนย์ข้าวชุมชน 5,000 แห่ง ซึ่งเมื่อคูณตัวเลขก็จะได้ 15,000 ล้านบาทพอดี แต่ทว่าเมื่อตรวจสอบก็พบว่ามีศูนย์การข้าวชุมชนอยู่จริง ๆ 2,400 แห่ง ต่อมาก็ได้คำตอบจากเอกสารชี้แจงว่าจะตั้งเพิ่มอีก 2,600 แห่ง โดยให้ให้เสร็จในเดือนตุลาคม 2565 ซึ่งก็คืออีกไม่กี่เดือนเท่านั้น คำถามคือจะตั้งทันหรือไม่ นอกจากนี้ ความคลุมเครือนี้ก็ยังมีกรณีที่รัฐมนตรีช่วยว่าการฯ ซึ่งกำกับดูแลกรมการข้าวไม่เคยเห็นโครงการนี้ จึงทำให้มีการตั้งคณะกรรมการสอบโดยเรียกอธิบดีมาชี้แจง แต่ทว่าอธิบดีก็ไม่เคยมาด้วยตัวเอง มีแต่การชี้แจงด้วยเอกสารเท่านั้น ซึ่งก็ได้รับการชี้แจงว่า โครงการนี้จะมาแทนโครงการเกษตรแปลงใหญ่ที่แจกเงินไร่ละ 1,000 บาท ให้กับเกษตรกรไม่เกิน 20 ไร่ หรือไม่เกิน 20,000 บาท ทั้งนี้ก็มีคำถามว่า กรมการข้าวก็เคยมีโครงการลักษณะนี้ ตอนนั้นตั้งงบประมาณ 7,275 ล้านบาท ยังดำเนินการได้แค่ 5,762 ล้านบาท และปีนี้บุคลากรเท่าเดิม แต่จะแจกเงิน 5,000 ศูนย์ คือทำงานเพิ่มขึ้น 3 เท่าตัว จะสามารถทำทันได้อย่างไร

"ผมจี้ถามเรื่องโครงการนี้หลายครั้ง ทั้งใน กมธ. รวมถึงต่อสื่อมวลชน และในที่สุดก็มีการส่งเอกสารมาพลิกนาทีสุดท้ายก่อนที่ กมธ.ชุดใหญ่จะทำการโหวต โดยได้รับคำชี้แจงว่า ไม่ได้แจกเงินศูนย์ฯ ละ 3 ล้าน 5,000 แห่ง แต่จะผ่านเงินไปยังเกษตรกรโดยตรงคล้ายกับแจกเงิน 1,000 บาท ไม่เกิน 20 ไร่ ซึ่งคำถามคือ ตกลงเอาอย่างไรกันแน่ เพราะถ้าจะแจกเงินแบบนี้จะขัดวัตถุประสงค์ที่หน่วยงานขอกับสำนักงบประมาณที่ว่า เกษตรกรร่วมกันบริหารจัดการที่ศูนย์ข้าวชุมชน ทั้งนี้ คำตอบที่เราได้รับแต่ละรอบไม่เหมือนกัน คิดแล้วก็สงสารชาวนา ไม่รู้ชะตากรรมจะเป็นอย่างไร เพราะแม้แต่รัฐมนตรีที่กำกับดูแลก็ยังไม่รู้เรื่องเลย อย่างไรก็ตาม วันนี้ได้มีสายแจ้งมาที่ผมว่า แม้รัฐมนตรีช่วยฯ ไม่รู้เรื่อง แต่รัฐมนตรีว่าการฯ เหมือนจะรู้เรื่อง เพราะฉะนั้น ต้องไปถามว่าโค้งสุดท้ายก่อนเลือกตั้งแบบนี้ เงิน 15,260 ล้านบาท เป็นการสะสมกระสุนหรือไม่ แต่ที่สุดแล้ว แม้ว่ากันตามเนื้องาน ก็อย่างที่บอกว่าประวัติการทำงานที่ผ่านมาของกรมการข้าวก็ไม่น่าจะสามารถทำงานขนาดนี้ได้ ด้วยเหตุผลทั้งเรื่องประสิทธิภาพการทำงาน ความคลุมเครือ ขัดวัตถุประสงค์ที่ชี้แจงสำนักงบประมาณ ผมไม่ยอมให้โครงการนี้ผ่าน งบ 15,260 ล้านบาทต้องตัดทิ้ง" นพ.วาโย กล่าว