Sandwich Generation คำนิยามใหม่ของคุณแม่ยุค COVID19 ขยายความกันสักนิด เรียกว่า ‘เป็นทุกอย่างให้เธอแล้ว’ ทั้งคุณแม่ใจดีของคุณลูก ภรรยาสายสตรองของคุณสามี เป็นเพื่อนที่ดีของก๊วน งานก็ต้องปั่น ไหนจะต้องปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาอีก โอ้ยยย คุณแม่ขอยาดมแพร้บ!
ในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงอันรวดเร็วเช่นนี้ อะไรๆ ก็เร่งรีบไปหมด เป็นใครก็ต้องเครียด อย่าว่าแต่คุณแม่เลย จริงไหมคะ ยิ่งคนที่เป็นคุณแม่ต้องมารับศึกหลายด้านแบบนี้ ย่อมส่งผลต่อสุขภาพจิตได้ ไหนคุณแม่ลองมาเช็กอาการกันหน่อยสิคะ ว่าตอนนี้ตัวเองมีอาการแบบนี้อยู่หรือเปล่า
ช่วงนี้วีนเหวี่ยง: ถ้าคุณแม่วีนเหวี่ยงอย่าเพิ่งโทษตัวเอง การวีนเหวี่ยงหรือบ่น คือสัญญาณเตือนค่ะ เป็นสัญญาณว่าเราเครียด การบ่นเป็นกลไกในการระบายความเครียดของผู้หญิงตามธรรมชาติค่ะ เมื่อได้พูดความในใจออกไปให้ใครซักคนฟังแล้ว จะรู้สึกสบายตัวขึ้น สามารถดำเนินกิจกรรมหรือหน้าที่ของตัวเองต่อไปได้ แต่ว่าคุณสามีหรือคุณลูก หรือคนอื่นๆ ในครอบครัว จะพานเครียดกับเราไปด้วยรึเปล่า หากว่าเราระบายความเครียดเยอะไป อันนี้ก็ต้องระวัง
ช่วงนี้นอนไม่หลับ รู้สึกเครียด ท้องผูก สิวขึ้น: ถ้าคุณแม่มีอาการนอนไม่ค่อยหลับ กระสับกระส่าย ท้องผูก หรือมีสิวขึ้น อย่างนี้ก็เป็นสัญญาณความเครียดเช่นกันค่ะ อาการแบบนี้น่าเป็นห่วงกว่าคุณแม่ที่เลือกระบายออกทางการวีนเหวี่ยงหรือบ่นเสียอีก เพราะคุณแม่เก็บและกดความเครียดนั้นเอาไว้ หรือทางจิตวิทยาเรียกว่า suppression ซึ่งสามารถนำไปสู่อาการซึมเศร้าได้เลยค่ะ
ความเครียดที่เกิดเหล่านี้ อย่าคิดว่าไม่ส่งผลต่อคุณลูกนะคะ มีคุณพ่อคุณแม่หลายคนคิดว่าความเครียดที่เกิดขึ้นกับผู้ใหญ่นั้น เด็กไม่ได้รับรู้ปัญหาที่เกิดขึ้น หรือคงไม่ส่งผลต่อเด็กหรอก แท้จริงแล้ว ลูกๆ สามารถรับรู้และเลียนแบบอารมณ์ของคุณพ่อคุณแม่ได้ด้วย จากการศึกษาพบว่า มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการการเลี้ยงดูยาวนานว่าสิ่งมีชีวิตอื่น และมีเส้นประสาทพิเศษชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า mirror neuron คือเส้นประสาทที่ทำให้เราเลียนแบบอย่างอัตโนมัติ แม้ว่าคุณพ่อคุณแม่จะบอกลูกว่า ปัญหาของผู้ใหญ่ ลูกไม่ต้องเอาไปเครียดด้วย หรือสอนลูกให้มีความฉลาดทางอารมณ์ แต่ลูกจะเรียนรู้และเลียนแบบพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่ที่กระทำให้เห็นอยู่จริง ไม่ได้เรียนรู้จากการสอนค่ะ
“Happy child comes from happy parents”
“เด็กที่มีความสุขมาจากพ่อแม่ที่มีความสุข”
เมื่อคุณแม่ตกอยู่ในภาวะความเครียด จะสร้างความสุขในครอบครัวได้อย่างไร
วิธีการสร้างความสุขภายในครอบครัวนั้น คือการที่เรามีความสุขกับตัวเองก่อน เพราะ “ธรรมชาติของมนุษย์ มีทุกข์จะแบ่งปันทุกข์ มีสุขจะแบ่งปันสุข” ดังนั้น วันนี้เรามีวิธีในการปรับสมดุลอารมณ์ของคุณแม่ด้วยเทคนิคที่ชื่อว่า SMART มาฝากกันค่ะ
S - STOP เพื่อตั้งสติ
หยุดเพื่อตั้งสติ หากคุณแม่สังเกตเห็นว่าช่วงนี้เรานอนไม่หลับ เครียด วีนเหวี่ยง ปี๊ดแตก ลองให้เวลาตัวเองซัก 5 นาที สำรวจตัวเองเพื่อตระหนักว่า เรากำลังเครียดอยู่หรือเปล่า แล้วถ้าเครียด เครียดเรื่องอะไร
M - Meta เมตตา
เมตตาในเทคนิคนี้ไม่ใช่เมตตาต่อผู้อื่นนะคะ แต่เป็นการเมตตาต่อตัวเองค่ะ ในแต่ละวันนั้นคนที่พูดกับเรามากที่สุดไม่ใช่ใคร แต่คือตัวเราเอง หรือที่เรียกว่า self talk คุณแม่ที่อยู่ในภาวะเครียด ส่วนใหญ่เกิดจากการกดดันตัวเองค่ะ คุณแม่มักจะโทษตัวเอง โกรธตัวเองว่ายังทำได้ไม่ดีพอ ใช้คำพูดกับตัวเอง หรือมี self talk ในเชิงตำหนิติเตียน ดุร้ายเฆี่ยนดีตัวเองด้วยคำพูด ฉะนั้น อยากให้คุณแม่เมตตาต่อตัวเองก่อนโดยการพูดกับตัวเองดีๆ เราเป็นมนุษย์ธรรมดา มีเหนื่อย มีเครียด มีอารมณ์ มีผิดพลาดได้ ลองหันมาให้กำลังใจตัวเอง ให้อภัยตัวเอง ยอมรับความเป็นคนธรรมดาคนหนึ่ง ความเมตตาเหล่านี้จะแผ่ออกไปยังผู้อื่นได้ทันทีเลยค่ะ เพียงแค่คุณแม่เมตตาตนเองได้ คุณแม่จะเมตตาผู้อื่นไปโดยปริยาย
A- Adding (success of the day)
คุณแม่สามารถสร้างความรู้สึกมั่นใจกับตัวเองโดยการมองเห็นความสำเร็จเล็กๆ น้อยๆ ในแต่ละวัน ลองหยิบสมุดขึ้นมาจดหรือจะโน้ตในโทรศัพท์แล้วแต่คุณแม่จะสะดวกเลยค่ะ เขียนความสำเร็จในแต่ละวันอย่างน้อยวันละ 3 ข้อ โดยเป็นเรื่องง่ายๆ ที่วันนี้เราทำสำเร็จ เช่น วันนี้เราตื่นเช้า วันนี้ดื่มน้ำครบ 8 แก้ว ได้อ่านหนังสือก่อนนอน หรืออะไรก็ได้ ให้โน้ตความสำเร็จลงไป บางทีเรามาเปิดอ่าน จะเห็นว่าเราได้สะสมความสำเร็จในแต่ละวันเยอะแยะเลย ช่วยเสริมสร้างกำลังใจให้ตัวคุณแม่ได้เป็นอย่างดี
R- Revive ฟื้นฟูให้เกิดชีวิตชีวา
เราทุกคนมีฮอร์โมนที่รักษาความเครียดตามธรรมชาติ อย่าง Endorphin และ Dopamine สารเหล่านี้จะหลั่งเมื่อเราได้ทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย เช่น การนวด อ่านหนังสือการ์ตูน ไปเที่ยว ทำสปา หาเวลาเล็กๆ ทำกิจกรรมช่วยฟื้นฟูความสุข ผ่อนคลายความเครียดให้ร่างกายรีแลกซ์ เป็นวิธีที่ทำให้คุณแม่มีชีวิตชีวาได้ดีเช่นกันค่ะ
T- Thank you การขอบคุณ
การขอบคุณนั้นฟังดูง่ายแต่ทรงพลังมากค่ะ ขอบคุณที่นี้หรืออีกคำที่เรียกว่า gratitude คือการระลึกถึงและขอบคุณสิ่งต่างๆ ที่เรามีอยู่ตอนนี้ เวลาที่เครียดเรามักจะพยายามแสวงหานู่นนี่นั่นที่เราไม่มี เพราะเชื่อว่าจะทำให้มีความสุขขึ้น แล้วถ้ายังไม่ได้ก็เหมือนไปเพิ่มความทุกข์อีก การขอบคุณสิ่งที่มีนั้น เป็นการเติมเต็มและเตือนใจเราว่ามีชีวิตที่ดีแค่ไหน ถ้าคุณแม่นึกไม่ออกว่าจะขอบคุณเรื่องอะไร เรามีตัวอย่างเช่น ขอบคุณที่วันนี้เรายังมีลมหายใจ ขอบคุณที่วันนี้อาหารอร่อย ขอบคุณที่คุณพ่อคุณแม่ยังแข็งแรง ขอบคุณที่มีสามีอยู่ข้างๆ ขอบคุณที่ลูกเป็นเด็กดี ขอบคุณที่วันนี้ร้อนแต่ยังมีลม ขอบคุณที่มีคนเล่าเรื่องตลกให้เราได้หัวเราะ อะไรง่ายๆ เหล่านี้เป็นต้น
เทคนิคเหล่านี้ ไม่ได้เป็นประโยชน์เฉพาะกับคุณแม่ทั้งหลาย แต่ผู้คนในสถานภาพอื่นๆ ก็สามารถนำไปใช้เป็นเทคนิคทำใจให้สบายนี้ได้เช่นกันค่ะ สังคมที่มีความสุขย่อมเกิดจากครอบครัวที่มีความสุข เป็นกำลังใจให้คุณแม่และลูกๆ ทุกคนนะคะ
สามารถย้อนไปฟังการ LIVE หัวข้อที่น่าสนใจเหล่านี้เพิ่มเติมได้ที่ เพจดีต่อลูก Link https://www.facebook.com/299800753872915/videos/1019527608469219
เขียนและเรียบเรียงเรื่องโดย: พิมพ์นารา สุวรรณไตรย์
