(23 พ.ค. 68) ประเทศไทยกำลังเผชิญแรงกดดันจากทั้งเศรษฐกิจและการเมือง ท่ามกลางความไม่แน่นอน Moody’s ปรับมุมมองเครดิตไทยเป็น 'เชิงลบ' ส่วน IMF ลดคาดการณ์ GDP ปี 2025 เหลือเพียง 1.8% ขณะที่ภาคสังคมยังตั้งคำถามต่อประสิทธิภาพของกลไกรัฐและการบังคับใช้กฎหมาย

ในบทสัมภาษณ์พิเศษกับ BBC Thai ศ.เจมส์ เอ. โรบินสัน นักเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยชิคาโก ผู้ร่วมเขียนหนังสือ Why Nations Fail ชี้ว่า ไทยยังคงมี 'สถาบันแบบแสวงหาประโยชน์' (extractive institutions) ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการเติบโตอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะบทบาทของกองทัพที่ยังไม่ถอนตัวจากการเมืองอย่างแท้จริง

ศ.เจมส์ เอ. โรบินสัน เปรียบเทียบประเทศไทยกับ 'รัฐกระดาษ' (Paper Leviathan) ซึ่งแม้จะมีโครงสร้างและกฎหมายครบถ้วน แต่กลับไร้ประสิทธิภาพและตรวจสอบได้ยาก สถานะนี้พบในประเทศอย่างอาร์เจนตินา ซึ่งรายได้ต่อหัวใกล้เคียงกับไทย แต่ยังไม่สามารถหลุดพ้นจากวงจรคอร์รัปชันและระบบอุปถัมภ์ได้

อย่างไรก็ดี เขาชี้ว่าไทยยังไม่หลุดออกจาก 'ระเบียงแคบ' หรือเส้นทางที่รัฐและสังคมสามารถเติบโตไปด้วยกันได้ หากสามารถเปลี่ยนแปลงโครงสร้างที่ขัดขวางความครอบคลุมและความโปร่งใส ไทยยังมีโอกาสพัฒนาได้ในระยะยาว

สิ่งที่สำคัญที่สุดในมุมมองของเขาคือ การกล้าถามถึงบทบาทของสถาบันต่าง ๆ ในสังคม และเปิดเวทีให้สาธารณชนมีส่วนร่วมในการนิยามอนาคตของประเทศ

ที่มา : https://www.bbc.com/thai/articles/cq85vll0pzyo