หลังจากอสัญกรรมของประธานาธิบดี Ebrahim Raisi ในเหตุการณ์เฮลิคอปเตอร์ตกเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคมที่ผ่านมา ทางการอิหร่านจึงจัดให้มีการเลือกตั้ง โดยผู้สมัครสี่คนลงแข่งขันในรอบแรกของการเลือกตั้ง ซึ่ง ‘Masoud Pezeshkian’ ได้คะแนนมาเป็นอันดับหนึ่งด้วยคะแนนเสียง 44%, Saeed Jalili มาเป็นอันดับสองด้วยคะแนนเสียง 40%, Mohammad Bagher Ghalibaf ได้คะแนนเสียง 14% และ Mostafa Pourmohammadi ได้คะแนนเสียงน้อยกว่า 1% 

Pezeshkian เป็นผู้สมัครแนวปฏิรูปเพียงคนเดียว เนื่องจากไม่มีผู้สมัครคนใดได้รับคะแนนเสียงข้างมาก (เกิน 50%) ในรอบแรก จึงต้องมีการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งรอบสองระหว่าง Jalili และ Pezeshkian ในวันที่ 5 กรกฎาคม ซึ่ง Masoud Pezeshkian ได้รับชัยชนะด้วยคะแนนเสียง 54.76% วันที่ 6 กรกฎาคม 2024 กระทรวงมหาดไทยอิหร่านประกาศว่า Pezeshkian เป็นผู้ชนะการเลือกตั้ง โดย Jalili ได้ประกาศยอมรับความพ่ายแพ้ในเวลาต่อมาไม่นาน

ด้วยจำนวนผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้ง 39.93% ในการเลือกตั้งรอบแรกถือเป็นการเลือกตั้งประธานาธิบดีที่มีผู้เข้าร่วมน้อยที่สุดในประวัติศาสตร์ของสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน โดยจำนวนผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งเพิ่มขึ้นเป็น 49.68% ในการเลือกตั้งในรอบที่สอง

Masoud Pezeshkian ว่าที่ประธานาธิบดีสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน เกิดเมื่อวันที่ 29 กันยายน 1954 เป็นศัลยแพทย์หัวใจและนักการเมืองสายปฏิรูป โดยก่อนหน้านี้ Pezeshkian เป็นผู้แทนของเขตเลือกตั้ง Tabriz, Osku และ Azarshahr ในรัฐสภาของอิหร่าน และยังดำรงตำแหน่งรองประธานสภานคนที่ 1 ตั้งแต่ปี 2016 ถึง 2020 เขาเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขและการศึกษาการแพทย์ระหว่างปี 2001 ถึง 2005 ในรัฐบาลของ Mohammad Khatami

Pezeshkian ได้รับเลือกเป็นผู้ว่าการเขต Piranshahr และ Naghadeh ในจังหวัดอาเซอร์ไบจานตะวันตกในช่วงทศวรรษ 1980 เขาลงสมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2013 แต่ถอนตัว เขาลงสมัครอีกครั้งในการเลือกตั้งในปี 2021 แต่ถูกปฏิเสธ สำหรับการเลือกตั้งปี 2024 ชื่อของ Pezeshkian ได้รับการอนุมัติ และในวันที่ 5 กรกฎาคม เขาชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2024 ด้วยคะแนนเสียงนิยม 54.76% กลายเป็นบุคคลที่มีอายุมากที่สุดที่ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีของอิหร่านในวัย 69 ปี

Pezeshkian เป็นผู้สนับสนุนกองกำลังพิทักษ์ปฏิวัติอิสลาม (IRGC) และได้เรียกกองกำลังปัจจุบันว่า ‘แตกต่างจากอดีต’ Pezeshkian ได้วิพากษ์วิจารณ์ระบบของอิหร่านหลายครั้ง ระหว่างการประท้วงหลังการเลือกตั้งในปี 2009 ในสุนทรพจน์ที่วิพากษ์วิจารณ์วิธีการปฏิบัติต่อผู้ประท้วง เขากล่าวถึงคำพูดของอิหม่ามชีอะห์คนแรก [อาลี] ที่พูดกับมาลิก แอชตาร์ว่าไม่ควรปฏิบัติต่อผู้คน ‘เหมือนสัตว์ป่า’ เขาได้เน้นย้ำถึงสิทธิของกลุ่มชาติพันธุ์ เช่น ชาวอาเซอร์ไบจาน ชาวเคิร์ด และชาวบาลูจิ และระบุว่าสิทธิของกลุ่มชาติพันธุ์เหล่านี้ควรได้รับการคุ้มครอง

‘Pezeshkian’ สนับสนุนให้เริ่มการเจรจากับสหรัฐอเมริกาเกี่ยวกับโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านอีกครั้ง โดยให้คำมั่นว่าจะรื้อฟื้นข้อตกลงที่ทำกับสหรัฐอเมริกาและมหาอำนาจโลกอื่น ๆ ในปี 2015 เพื่อแลกกับการยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรระหว่างประเทศต่ออิหร่าน เขาสนับสนุนการสร้างความสัมพันธ์ฉันมิตรกับทุกประเทศ ยกเว้นอิสราเอล โดยระบุว่าอิหร่านจะยังคงสนับสนุน ‘แกนต่อต้าน’ ต่อต้านอิสราเอลต่อไป

ภรรยาของ Pezeshkian เป็นสูตินรีแพทย์ เธอเสียชีวิตพร้อมกับลูกชายคนเล็กในอุบัติเหตุทางรถยนต์ในปี 1993 เขาเลี้ยงดูลูกชาย 2 คนและลูกสาวอีกหนึ่งคนที่เหลือเพียงลำพังและไม่เคยแต่งงานใหม่

เรื่อง: ดร.ปุณกฤษ ลลิตธนมงคล