เมื่อวันจันทร์ (20 ก.พ. 66) โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐ ได้เดินทางไปพบ โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ผู้นำยูเครนถึงกรุงเคียฟ ประเทศยูเครน ซึ่งเป็นการเดินทางไปเยือนแบบไม่แจ้งกำหนดการณ์ล่วงหน้า หรือ Surprise Visit และกลายเป็นกระแสฮือฮาไปทั่วโลก ที่เห็นผู้นำสหรัฐสวมหัวใจเด็ด เดินทางไปเยือนประเทศที่กำลังอยู่ในภาวะสงคราม ที่มีขีปนาวุธของรัสเซียล็อกเป้าจ่ออยู่หน้าบ้าน 

ซึ่งการมาเยือนยูเครน ของผู้นำสหรัฐในวันนี้ มีนัยทางการเมืองที่สำคัญอย่างมาก เนื่องจากใกล้วันครบรอบ 1 ปีที่รัสเซียเริ่มแผนปฏิบัติการทหารในยูเครนวันแรก - 24 กุมภาพันธ์ 2565 - โดยฝ่ายกลาโหมของยูเครนเคยออกมารายงานว่า รัสเซียมีแผนที่จะโจมตีครั้งใหญ่อีกครั้งในวันครบรอบ 1 ปีสงครามในยูเครน อ้างอิงจากข้อมูลการเกณฑ์กำลังพลเพิ่มจากทั่วประเทศ และการเร่งยึดครองพื้นที่ในเขตยูเครนตะวันออก  

การมาเยือนของไบเดน จึงเป็นการสื่อสารโดยตรงกับฝ่ายรัสเซีย และพันธมิตรชาติตะวันตกว่า สงครามรัสเซีย-ยูเครน ปี 2 สหรัฐอเมริกายังคงอยู่สนับสนุนยูเครนต่ออย่างเปิดเผย และไบเดนยังประกาศอีกด้วยว่า สหรัฐจะอัดฉีดงบประมาณช่วยเหลือยูเครนเพิ่มให้อีก 500 ล้านดอลลาร์ จากงบเดิมที่เคยอนุมัติมาแล้วก่อนหน้า ซึ่งสหรัฐอเมริกาเป็นชาติที่ส่งทั้งเงิน และ ยุทโธปกรณ์สนับสนุนฝ่ายยูเครนมากที่สุด และมากกว่ากลุ่มพันธมิตรชาติยุโรปรวมกันเสียอีก 

แต่ทว่า การที่โจ ไบเดน เลือกที่จะมาเยือนยูเครนในวันนี้ ก็มีนัยยะบางอย่างกับชาวอเมริกันเหมือนกัน เนื่องจากว่า วันที่ 20 กุมภาพันธ์ นั้นตรงกับวันสำคัญที่เรียกว่า ‘วันประธานาธิบดี’ ของสหรัฐฯ วันที่ระลึกถึง จอร์จ วอชิงตัน ประธานาธิบดีคนแรกของสหรัฐฯ ผู้นำกองทัพเอาชนะสงครามปฏิวัติอเมริกา และสถาปนาประเทศสหรัฐอเมริกาได้สำเร็จ 

แต่โจ ไบเดน กลับเลือกเอาวันนี้มา Surprise Visit ที่ยูเครนแทน จึงทำให้ชาวอเมริกันบางส่วนมองว่าโจ ไบเดน เลือกให้ความสำคัญกับยูเครนมากกว่าชาวอเมริกันเสียแล้ว 

สมาชิกสภาผู้แทนจากพรรครีพับลิกันหลายคนออกมาโจมตี โจ ไบเดน ว่าผู้นำสหรัฐฯ ละเลยปัญหาที่เกิดขึ้นในเมือง อีสต์ ปาเลสไตน์ ในรัฐโอไฮโอ เมืองที่ได้รับผลกระทบด้านมลภาวะอย่างรุนแรงจากอุบัติเหตุรถไฟบรรทุกสารเคมีตกรางกว่า 10 ขบวน และปัญหาอีกมากมายที่เกิดขึ้นในเขตชายแดนทางตอนใต้ของสหรัฐฯ โดยเลือกที่จะเดินทางไปยูเครนแทน ในวันประธานาธิบดีแห่งชาติ ซึ่งเป็นวันที่สำคัญกับชาวอเมริกันเช่นกัน

ถึงแม้ชาวรีพับลิกันส่วนใหญ่ก็เห็นชอบที่รัฐบาลสหรัฐจะสนับสนุนกองทัพยูเครน แต่ย้ำว่าถึงอย่างไรปัญหาในบ้าน และเรื่องปากท้องของชาวอเมริกันควรต้องให้ความสำคัญกว่าเป็นอันดับแรก 

แต่ในทางกลับกัน ส.ส. จากฝ่ายเดโมแครต ก็ออกมาสนับสนุนการเดินทางไปเยือนยูเครนของโจ ไบเดน โดยมองว่า หน้าที่ของประธานาธิบดีสหรัฐฯ ไม่ได้จำกัดเพียงแค่เรื่องความมั่นคงภายในชาติเท่านั้น ด้านนโยบายต่างประเทศในฐานะชาติมหาอำนาจก็สำคัญเช่นเดียวกัน และได้โจมตีนโยบายที่เน้นว่า ‘อเมริกาต้องมาก่อน’ ไม่สามารถใช้ได้ในสถานการณ์โลกวันนี้ เป็นชาติมหาอำนาจก็โดดเดี่ยวได้ 

ซึ่งการให้ความช่วยเหลือแก่ยูเครน ในการต่อต้านการรุกรานของรัสเซีย ก็เป็นเรื่องสำคัญมาก และไม่ใช่แค่กับยูเครนเท่านั้น แต่กับชาติสมาชิกตะวันตกทั้งภูมิภาคด้วย เพื่อรักษาระเบียบ ความเรียบร้อยของโลก

และนี่ก็เป็นส่วนหนึ่งของความเห็นตรง และเห็นต่าง จากทริปการไปเยือนดินแดนสงครามแบบเซอร์ไพรซ์ที่ยูเครนของ โจ ไบเดน ท่ามกลางเสียงไซเรนเตือนภัยการโจมตีทางอากาศที่ยังคงดังสนั่นรอบนอกกรุงเคียฟ โดยได้ฝากสโลแกนเท่ๆ ไว้ให้กับชาวยูเครนว่า “Kyiv stands. And Ukraine stands. Democracy stands” - หากเคียฟยืนหยัดอยู่ได้ ทั้งยูเครน และ ประชาธิปไตย ก็จะไม่ยอมล้มเช่นกัน

เรื่อง: ยีนส์ อรุณรัตน์

อ้างอิง: Aljazeera / CNN / Almanac