พรรคภูมิใจไทยกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2551 พร้อมกับชื่อของ นายพิพัฒน์ พรมวราภรณ์ ในตำแหน่งหัวหน้าพรรค และนายมงคล ศรีอ่อน เลขาธิการพรรค 

ต่อมาเมื่อเกิดปรากฏการณ์ ‘แยกทาง’ หลังพรรคพลังประชาชนถูกยุบ อดีต ส.ส. พรรคพลังประชาชนในกลุ่ม ‘เพื่อนเนวิน’ แยกออกมาสังกัดพรรคนี้ ปัจจุบันคือหนึ่งในแกนนำรัฐบาล และจุดเด่นอยู่ที่การประสานได้กับทุกพรรคการเมือง