เหตุการณ์นองเลือดจัตุรัสเทียนอันเหมิน ในปีค.ศ. 1989 ที่เพิ่งครบรอบ 30 ปีไปเมื่อวันที่ 4 มิ.ย. 2019 นับเป็นอีกหนึ่งหน้าประวัติศาสตร์ที่เพิ่งผ่านมาไม่นาน ผู้ประท้วง และผู้ที่สูญเสียจากเหตุการณ์ในวันนั้นทุกคนต่างยังจำโศกนาฏกรรมครั้งนี้ได้อย่างไม่ลืมเลือน จนทุกวันนี้ก็ยังไม่แน่ชัดว่ามีผู้เสียชีวิตกี่รายกันแน่ เนื่องจากรัฐบาลจีนไม่เคยออกมาเปิดเผย รวมถึงมาตรการที่มุ่งเซนเซอร์ทุกอย่างที่กล่าวถึงเหตุการณ์จัตุรัสเทียนอันเหมินในโลกไซเบอร์ทั้งหมด ไม่เคยมีการจัดงานรำลึกอย่างเป็นทางการ เหตุการณ์ในวันนั้นถูกตัดออกจากหนังสือประวัติศาสตร์ในจีนโดยสิ้นเชิง และใครก็ตามที่ถูกมองว่าพยายายามปลุกปั่น ประท้วง และรื้อฟื้นเหตุการณ์นี้ขึ้นมา ก็สามารถถูกจับไปจำคุกได้ถึง 3 ปีครึ่ง

จุดเริ่มต้นของเหตุการณ์ จัตุรัสเทียนอันเหมิน - ช่วงปี 1988 ประเทศจีนประสบวิกฤตทางเศรษฐกิจ เงินเฟ้อสูงกว่า 30% ในหลายเมือง ผู้คนต่างไม่พอใจกับผลงานของรัฐบาลในช่วงนั้นเป็นอย่างมาก ถัดมาอีก 1 ปี หู เย่าปัง อดีตเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ ที่ถือได้ว่าเป็นนักปฏิรูปในพรรคคอมมิวนิสต์ ถึงแก่อสัญกรรมไปวันที่ 15 เม.ย. 1989 กลุ่มผู้สนับสนุนเขาจึงพร้อมใจกันออกมาไว้อาลัย และประท้วงการปฏิรูปในจีนที่เป็นไปอย่างล่าช้า

พร้อม ๆ กันกับที่นักศึกษาจำนวนมากที่ออกมาเรียกร้องเสรีภาพออกมาชุมนุมพร้อมกันใจกลางกรุงปักกิ่งในวันนี้
การชุมนุมจัตุรัสเทียนอันเหมินที่เริ่มขยายวงกว้าง

การประท้วงเริ่มขยายวงกว้างไปทั่วประเทศ มีการประท้วงใหญ่เกิดขึ้นในเมืองซีอาน และฉางซา รวมถึงนักศึกษาจากกว่า 20 มหาวิทยาลัยในกรุงปักกิ่งประกาศชุมนุมต่อเนื่องอย่างไม่มีกำหนด และเริ่มมีการอดอาหารประท้วงเกิดขึ้น

โดยหลักแล้วการชุมนุมครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อเพิ่มสิทธิเสรีภาพประชาชน เรียกร้องประชาธิปไตย ยุติอำนาจเผด็จการ นอกเหนือจากการเคลื่อนไหวเรียกร้องสภาพเงินเฟ้อ การปรับค่าจ้างแรงงาน และการปฏิรูปที่อยู่อาศัยประชาชน จนถึงจุดที่มีประชาชนกว่า 1 ล้านคน ชุมนุมกันใจกลางกรุงปักกิ่ง

นายกรัฐมนตรีจีนในขณะนั้นคือนายหลี่เผิง พยายามพูดคุยกับตัวแทนนักศึกษา ให้หยุดการประท้วงอดอาหาร และออกจากจัตุรัส แต่ก็ไม่สามารถตกลงกันได้ ต่อมานายจ้าว จื่อหยาง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ขณะนั้น เดินทางไปหากลุ่มนักศึกษา ขอให้หยุดประท้วงอดอาหาร และสัญญากับนักศึกษาว่า "พรรคคอมมิวนิสต์และรัฐบาลจะไม่มีวันตามแก้แค้น" แต่กลุ่มนักศึกษาก็ปฏิเสธ

20 พ.ค. 1989 สถานการณ์เริ่มตึงเครียดขึ้นทุกขณะ ทางการจีนประกาศกฎอัยการศึก และมีกองกำลังทหารเข้าไปประจำการในกรุงปักกิ่ง เริ่มมีการล้อมรถถัง และสร้างสิ่งกีดขวางบนถนนหนทางไม่ให้กองทหาร (ซึ่งตอนนั้นยังไม่ติดอาวุธ) ผ่านเข้าไปถึงจัตุรัสได้

กระทั่งในวันที่ 2 มิ.ย. สมาชิกอาวุโสในพรรคคอมมิวนิสต์จึงลงมติเห็นชอบ ให้ยุติการชุมนุมประท้วงโดยใช้กำลังเข้าสลาย เพราะรัฐมนตรีบางคนเชื่อว่าเหตุชุมนุมจะลุกลามบานปลายไปเป็นสงครามกลางเมืองในไม่ช้า และเชื่อว่ามีชาติตะวันตกมาอยู่เบื้องหลังเพื่อล้มล้างพรรคคอมมิวนิสต์

เช้าตรู่วันที่ 4 มิถุนายน ค.ศ. 1989 พรรคคอมมิวนิสต์จีนประกาศใช้กฎอัยการศึกในกรุงปักกิ่ง และเข้าสลายการชุมนุม พรรคคอมมิวนิสต์จีนปกปิดตัวเลขที่แท้จริงของการสังหารหมู่ ไม่มีใครทราบตัวเลขที่แท้จริงของผู้เสียชีวิตกลางจัตุรัสเทียนอันเหมิน
ปิดฉากความวุ่นวาย สู่คืนนองเลือด 3 มิ.ย. 1989 - สำหรับผู้ชุมนุมประท้วงที่รอดชีวิตมาได้ และผู้สูญเสียคนในครอบครัวจะยังคงจดจำโศกนาฏกรรมในคืนนั้นได้ไม่ลืมเลือน ช่วงหัวค่ำกองกำลังทหารจำนวนมากพร้อมรถถัง และยานลำเลียงพลหุ้มเกราะ (APC) เริ่มขับไล่นักศึกษาออกจากพื้นที่

เช้าตรู่วันที่ 4 มิถุนายน ค.ศ. 1989 พรรคคอมมิวนิสต์จีนประกาศใช้กฎอัยการศึกในกรุงปักกิ่ง และเข้าสลายการชุมนุม พรรคคอมมิวนิสต์ จีนปกปิดตัวเลขที่แท้จริงของการสังหารหมู่ ไม่มีใครทราบตัวเลขที่แท้จริงของผู้เสียชีวิตกลางจัตุรัสเทียนอันเหมิน

ปิดฉากเหตุการณ์นองเลือด ทางการจีนทำการยึดเทียนอันเหมินคืนได้เป็นผลสำเร็จ พร้อมทั้งการเก็บกวาดศพผู้เสียชีวิตบนท้องถนนทั้งหมดอย่างสะอาดหมดจด ราวกับว่าไม่เคยมีเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นบนแผ่นดินจีนมาก่อน

นับจากเหตุการณ์เริ่มต้นในเดือน เม.ย. 1989 การชุมชุมที่ยืดเยื้อนานถึง 6 สัปดาห์ ก็เป็นอันปิดฉากลงในที่สุด

ส่วนยอดผู้เสียชีวิตในเหตุจัตุรัสเทียนอันเหมินนั้น รัฐบาลจีนปฏิเสธที่จะเปิดเผยเอกสารทั้งหมดที่เกี่ยวข้อง ไม่มีการชี้แจงจำนวนผู้บาดเจ็บ และเสียชีวิตจากเหตุการณ์ แต่จากการประมาณคาดกันว่าน่าจะมีจำนวนผู้เสียชีวิตตั้งแต่ 200 - 300 คน ไปจนถึงหลายพันคน

โดยด้านสำนักข่าววอลสตรีทเจอร์นัลรายงานตัวเลขจากสภากาชาดจีน ว่ามีผู้เสียชีวิตประมาณ 2,600 ราย ขณะที่บันทึกการทูตของเอกอัครราชทูตอังกฤษในจีน ประเมินว่ามีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 10,000 ราย

จนถึงปัจจุบันนี้ รัฐบาลจีนยังคงสั่งห้ามการกล่าวถึงเหตุการณ์ปราบปรามดังกล่าว รวมถึงมีกองกำลังตำรวจเฝ้าระวังหลายร้อยนายรอบจัตุรัสเทียนอันเหมินในช่วงวันที่ 3-4 มิ.ย. ของทุกปี ซึ่งการชุมนุมรำลึกถึงเหตุการณ์การปราบปรามการชุมนุมประท้วงรัฐบาลจีนที่จัตุรัสเทียนอันเหมินนั้น ยังคงมีการจัดเป็นประจำในฮ่องกง และมาเก๊า ซึ่งเป็นเพียง 2 สถานที่ในประเทศจีนเท่านั้นที่ประชาชนสามารถจัดงานรำลึกได้

---

ที่มา : https://travel.trueid.net/detail/poRZqxB6926o
https://www.sarakadeelite.com/lite/1989-protesters-in-tiananmen-square/