สุโขทัย – ไม้กวาดทางมะพร้าว ภูมิปัญญา วิถีชีวิต วัฒนธรรม และรักษาสิ่งแวดล้อม
ไม้กวาดถือว่าเป็นอุปกรณ์ทำความสะอาดที่ทุกครัวเรือนจะต้องมีไว้ใช้ จะขาดไม่ได้ สำหรับไม้กวาดยังแบ่งออกเป็นหลายชนิดแตกต่างการใช้งานกันไป ที่สวรรคโลกคนรุ่นเก่าที่ยังรักอาชีพทำไม้กวาดขายจากภูมิปัญญา ไม้กวาดที่ทำจากทางมะพร้าว ไม้ไผ่ เพื่อใช้สำหรับกวาดพื้นทำความสะอาด ที่ยังมีให้พบเห็นกันอยู่บ้าง
นายจำลอง คัมภีรพจน์ อายุ 71 ปี หรือลุงแจ้ ผู้ประกอบอาชีพรายได้เสริมจากการทำไม้กวาดทางมะพร้าวชายส่งตามร้านต่าง ๆ และขายให้ชาวบ้านละแวกใกล้เคียงในราคากันเอง โดยโรงงานที่ผลิตงานที่เขารักนั้นไม่ได้ลงทุนสร้างโรงงานใหญ่โตอะไร ใช้บ้านที่พักอาศัยที่ตั้งอยู่เลขที่ 25 ถนนพิชัยตัดใหม่ ชาวชุมชนเด่นพิชัย ต.เมืองสวรรคโลก อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย ตั้งเป็นโรงงานขนาดนิมิอยากทำตรงไหนนั่งตรงนั้น นอกจากจะทำไม้กวาดทางมะพร้าวจำหน่ายภายในชุมชนและร้านต่างๆแล้ว ยังเป็นผู้ที่ถ่ายทอดการทำไม้ทางมะพร้าวให้กับชาวบ้านในชุมชนหรือคนว่างงาน อยากมรอาชีพเสริม ก็ยินดีสอนให้กับคนที่สนใจ ขั้นตอนในการทำนั้นไม้กวาดทางมะพร้าว1อัน จะประกอบด้วยตัวด้ามที่ทำจากไม้ไผ่ ก้านมะพร้าวที่เหลาเอาใบออก และเชือกสำหรับถักก้านมะพร้าวก่อนที่จะนำมาเข้ากับตัวด้าม
ลุงแจ้เล้าให้ฟังว่าสมัยเด็กเวลาเดินไปโรงเรียนจะเห็นชาวบ้านนั่งทำไม้กวาดทางมะพร้าวไว้ใช้กวาดใบไม้หน้าบ้าน ด้วยความสนใจจึงได้ไปฝึกหัดทำจนได้สืบทอกการทำไม้กวาดทางมะพร้าวมาจนถึงทุกวันนี้ และยังมีโอกาสได้ถ่ายทอดการทำไม้กวาดทางมะพร้าวให้กับคนในชุมชนอีกด้วยเพื่อส่งขายเป็นรายได้เสริมให้กับกลุ่มชุมชน สำหรับราคาขายจะอยู่ที่ด้ามละ 35 บาท 3 ด้าน 100 บาทเท่านั้น
ประโยชน์ของไม้กวาดทางมะพร้าวนี้ ใช้ในการกวาดพื้น ปัดหยากไย่ หรือใช้ในการทำความสะอาดครัวเรือน กวาดนำขังพื้น ข้อดีคือคนในชุมชนสามารถผลิตใช้กันเองได้ และจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว มีความทนทาน ใช้งานได้ดี ขนาดเหมาะสมกับการใช้งาน คุณภาพคงทน ใช้ได้นานไม่หลุดขณะกวาด ทำให้ไม่สิ้นเปลื้องเวลาและพลังงานในการใช้งาน การมีเอกลักษณ์ ลวดลายจากการมัด ที่สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นชุมชนนั้น ๆ ก็มี เพราะจะขึ้นลายมัดเชือกเข้ากับตัวไม้กวาดจะเป็นไปในแบบเดียวกัน สื่อถึงการเชื่อมโยงกับสิ่งแวดล้อม และคนในชุมชนนั้นได้ดี
วัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่น ไม้ไผ่ เอาไว้สำหรับทำด้ามไม้กวาด ส่วนใบจากมะพร้าว หรือทางมะพร้าวก็หาได้ตามแหล่งต่าง ๆ จากธรรมชาติ จากแหล่งปลูก จัดหาก้านใบย่อยของทางมะพร้าว โดยตัดก้านใบย่อยตรงโคนก้านออกจากทางมะพร้าว นาใบมะพร้าวมากรีดแยกแผ่นใบทั้งสองข้างออก ก่อนนาไปตากแดดให้แห้ง จากนั้น ตัดโคนก้านให้เสมอกัน ก่อนนามามัดติดเป็นแผงกับด้ามไม้ไผ่
หากรู้วิธีการใช้ให้ถูกต้อง ก็จะใช้งานไม้กวาดทางมะพร้าวได้ยาวนาน ลุงแจ้บอกวิธีการใช้ว่า ไม้กวาดทางมะพร้าวสาหรับกวาดบนปูนซีเมนต์ จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะอ่อน โค้งตัวได้ดี ได้จากทางมะพร้าวที่ไม่แก่มาก แผ่นใบ และก้านใบยังมีสีเขียวสด ไม้กวาดทางมะพร้าวสำหรับกวาดบนพื้นดิน จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะแข็ง ได้จากทางมะพร้าวที่แก่เต็มที่แล้ว แผ่นใบมีสีเขียวเข้มหรือสีเหลือง และก้านใบมีสีน้าตาล มีลักษณะแข็ง การเลือกใช้ด้ามไม้กวาด ด้ามไม้กวาดทางมะพร้าว ทำได้จากไม้หลายชนิด ได้แก่ ไม่ไผ่ ไม้ข่อย ไม้กระถิน เป็นต้น แต่ที่นิยมมาก คือ ด้ามไม้กวาดจากไม้ไผ่ตันนั้นเอง เพราะขนาดลาไม้เหมาะแก่การจับ มีน้าหนักเบา มีความแข็งแรง ทนทาน ซึ่งจะได้ด้ามไม้ไผ่ พร้อมมัดหรือตอกติดกับก้านใบมะพร้าวได้อย่างดีทำให้ไม่กวาดแข็งแรง ใช้งานได้นานนั้นเอง