ศ.ดร.กนก แนะ ถอดบทเรียน ประกันสังคม เลื่อนฉีดวัคซีนเป็น 28 มิ.ย. หลังเปิดบริการเพียง 5 วัน ชี้เจตนาดีไม่พอ ต้องมีความพร้อม บริหารอย่างมีประสิทธิภาพด้วย หวัง กลับมาให้บริการได้ตามแผน แจ้งข่าวดี เด็กไทย ได้ฉีดวัคซีน พ.ย.-ธ.ค. เตือน บริหารความเสี่ยง วัคซีนไม่มาตามนัด อย่า เอาการเมืองนำการแพทย์ หาประโยชน์จากความปลอดภัยในชีวิตของประชาชน เชื่อคนไทยรับไม่ได้
ศ.ดร.กนก วงษ์ตระหง่าน รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ กล่าว ถึงการกระจาย วัคซีนเพื่อให้บริการกับประชาชนว่า ยังมีปัญหาการเลื่อนฉีดวัคซีน ในหลายพื้นที่ แม้กระทั่งล่าสุด กระทรวงแรงงานยังเลื่อนฉีดวัคซีนผู้ประกันตน ตามมาตรา 33 ใน 45 จุดทั่วกรุงเทพฯ ออกไปเป็นวันที่ 28 มิถุนายน หลังเปิดให้บริการ ได้เพียงแค่ 5 วัน สะท้อนปัญหา ทั้งจำนวนวัคซีนไม่พอและการบริหารจัดการที่ไม่มีประสิทธิภาพ ซึ่งจะทำให้ประชาชนขาดความเชื่อมั่น ต่อการบริหารจัดการวัคซีน ของรัฐบาล เพราะขนาดจุดใหญ่ ของผู้ประกันตน ที่วางเป้าหมายจะฉีดให้ครบ 1 ล้านโดส ภายใน 20 วันนับจากวันที่ 7 มิถุนายนเป็นต้นไป มาถึงวันนี้ก็พลาดเป้าอย่างน้อย 5 วันแน่นอนแล้ว และยังไม่รู้ว่าปลายทางจะเป็นอย่างไร แม้จะมีการออกมาชี้แจงว่าไม่ได้เกิดจากวัคซีนไม่เพียงพอ แต่เป็นเพราะสถานที่ไม่เหมาะสม อากาศร้อนเกินไป และข้อมูลผู้เข้ารับบริการยังมีปัญหา ตนเอาใจช่วยให้แก้ปัญหาปรับปรุงให้กลับมาให้บริการประชาชนให้ได้เร็วๆ แต่ก็อยากให้ถอดบทเรียน เรื่องนี้ด้วยว่าก่อนวางแผน ควรต้องประเมินทุกปัจจัย เพื่อให้เกิดความชัดเจนว่าสามารถปฏิบัติได้ เพราะ หากต้องมาหยุดกลางคันหรือเลื่อนออกไป จะไม่เป็นผลดี ต่อความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อรัฐบาล เรื่องนี้สอนเราว่าเจตนาดีอย่างเดียวไม่พอ ต้องพร้อมในการบริหารจัดการด้วย
รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ กล่าวด้วยว่า การจัดหาวัคซีนที่ผ่านมาถูกตั้งคำถามมากมาย ทำไมจึงช้า ทำไมจึงได้น้อย ทำไมจึงไม่ได้ยี่ห้ออื่นบ้าง คณะกรรมาธิการวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีวิจัยและนวัตกรรม สภาผู้แทนราษฎร จึงเชิญ นายแพทย์นคร เปรมศรีผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติมาให้คำตอบ เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2564 แนวทางการจัดหาวัคซีนมี 3 วิธีด้วยกัน คือ 1) ประเทศร่วมสนับสนุนเงินทุนวิจัยการผลิตวัคซีน แก่บริษัทผลิตวัคซีน ด้วยข้อตกลงว่าเมื่อบริษัทผลิตวัคซีนสำเร็จจะต้องจัดสรรวัคซีนให้กับประเทศของตนก่อน ซึ่งประเทศไทยไม่ได้ทำ 2) การจองซื้อล่วงหน้า พร้อมจ่ายเงินมัดจำ ก่อนที่การพัฒนาวัคซีนจะสำเร็จ ถ้าการพัฒนาวัคซีนของบริษัทไม่สำเร็จ จะเกิดความเสี่ยงต่อการเรียกเงินมัดจำคืนได้ประเทศไทยไม่ได้ทำ 3) การเจรจาซื้อวัคซีนจากบริษัทผู้ผลิตที่พัฒนาวัคซีนสำเร็จแล้วและพร้อมขาย ประเทศไทยดำเนินการสั่งซื้อตามแนวทางนี้ ผลของการเจรจาสั่งซื้อวัคซีนของไทยได้ผลสำเร็จคือระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนธันวาคม 2564 จะได้รับวัคซีนรวม 100 ล้านโดสดังนี้ 1) ซิโนแวค 6 ล้าน, 2) แอสตาเซนเนกา 60 ล้าน, 3) ไฟเซอร์ 20 ล้าน, 4) จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน 5 ล้าน ซึ่งน่าจะเพียงพอกับจำนวนประชากรในประเทศไทยทุกคน
ศ.ดร.กนก กล่าวด้วยว่า บทเรียนจากการจัดหาวัคซีนรอบแรก 3 แนวทางนี้สถาบันวัคซีนแห่งชาติประเมินการกลายพันธุ์ของไวรัสโควิด 19 ทั้งสายพันธุ์อังกฤษ, อัฟริกา, และอินเดีย ที่คาดว่าบริษัทผู้ผลิตวัคซีนจะสามารถพัฒนาวัคซีนรุ่น 2 (Generation 2) ที่สามารถป้องกันการกลายพันธุ์ได้สำเร็จในเดือนธันวาคม 2564
ดังนั้นประเทศไทยจึงได้เริ่มต้นเจรจากับบริษัทผู้ผลิตวัคซีนเพื่อจองซื้อวัคซีนรุ่นที่ 2 สำหรับปี 2565 แล้วสำหรับวัคซีนเด็กขณะนี้ได้ข้อมูลว่าวัคซีนของไฟเซอร์สามารถใช้กับเด็กอายุ 12-16 ปีได้ และซิโนแวคใช้ได้กับเด็ก 3-18 ปีปัจจุบันองค์การอาหารและยาพร้อมกับคณะแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคเด็ก กำลังศึกษาและตรวจสอบความปลอดภัยของวัคซีนสำหรับเด็กดังกล่าว คาดว่าจะสามารถสรุปผลได้ในเดือนกันยายนหรือตุลาคมนี้ นั่นหมายความว่าราวพฤศจิกายน 2564 ประเทศไทยน่าจะสามารถเริ่มฉีดวัคซีนให้เด็กได้
ถ้าประเมินจากคำชี้แจงของผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติการจัดฉีดวัคซีนให้คนไทยทั้งประเทศ ทุกคน ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร นอกจากความเสี่ยง 2 ประการที่อาจจะเกิดขึ้นคือ 1) ความเสี่ยงต่อการได้รับวัคซีนไม้ครบตามกำหนดจากบริษัทผู้ผลิต เพราะกระบวนการผลิตวัคซีนของบริษัทอาจขัดข้องหรือ มีข้อผิดพลาดได้ ซึ่งอยู่เหนือการควบคุมของไทยในฐานะผู้ซื้อ 2) ความเสี่ยงจากการเกิดคลัสเตอร์ในวงกว้าง ที่คาดไม่ถึง จึงทำให้ต้องฉีดวัคซีนให้ประชากรในพื้นที่คลัสเตอร์ที่เสี่ยงสูงก่อนเพื่อหยุดการแพร่กระจายของโรค ส่งผลให้ต้องหมุนจำนวนวัคซีนจากพื้นที่ปกติตามแผนการฉีดเดิม ไปยังพื้นที่คลัสเตอร์ใหม่ จึงทำให้ประชาชนทั่วไปอาจได้รับการฉีดวัคซีนล่าช้าไปกว่ากำหนดเดิมได้ๅ
"ผมขอฝากเตือนว่าความเสี่ยง 2 ประการนี้เป็นเหตุสุดวิสัยที่อยู่เหนือการควบคุมได้จึงเป็นเรื่องที่ประชาชนสามารถเข้าใจและยอมรับได้แต่ประเด็นที่ประชาชนยอมรับไม้ได้ คือการจัดสรรวัคซีนให้พื้นที่จังหวัดหรือกลุ่มคนที่มีลักษณะเป็นการหาเสียง ใช้การเมืองนำการแพทย์ ใช้ชีวิตประชาชน มาต่อรองทางการเมือง เรื่องแบบนี้อย่าทำ เพราะคนไทยยอมรับไม่ได้" ศ.ดร.กนก กล่าว