เมื่อวันอังคาร (28 มี.ค. 66) คณะกรรมการการเลือกตั้ง ที่ได้รับแต่งตั้งจากรัฐบาลทหารพม่าของนายพลมิน อ่อง หล่าย ได้มีคำสั่งให้ยุบพรรค สันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย หรือ NLD ของนางออง ซาน ซูจี เนื่องจากไม่มาจดทะเบียนพรรคการเมืองก่อนเส้นตายที่ระบุไว้ในกฎหมายเลือกตั้งใหม่

โดยพรรค NLD เป็นหนึ่งใน 40 พรรคการเมืองของพม่าที่จะต้องถูกยุบเนื่องจากทำผิดกฎข้อบังคับ ที่ไม่ยอมมาจดทะเบียนพรรคการเมือง  และทำให้พรรค NLD ที่ก่อตั้งมานานกว่า 35 ปีต้องยุติลงตั้งแต่วันนี้ 

กฎหมายเลือกตั้งใหม่ ถูกประกาศขึ้นเมื่อวันที่ 26 มกราคม 2566 ที่ระบุให้พรรคการเมืองทุกพรรคในพม่าต้องมาจดทะเบียนพรรคการเมืองใหม่ทั้งหมดภายใน 60 วัน จนถึงกรอบเส้นตายในวันที่ 28 มีนาคม ที่ผ่านมา มิฉะนั้น จะถูกยุบพรรค และทรัพย์สินของพรรคการเมืองนั้น ๆ ก็จะต้องถูกยึดด้วย

และพรรคการเมืองที่ลงทะเบียนถูกต้อง จะมีสิทธิ์ส่งผู้สมัครลงสนามเลือกตั้งใหญ่ที่รัฐบาลทหารพม่าเคยประกาศไว้ว่าจะมีขึ้นภายในเดือนกรกฎาคม 2566 นี้ ที่จะเป็นการเลือกตั้งครั้งแรกตั้งแต่เกิดการรัฐประหารในพม่าเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2564 เป็นต้นมา

แต่เป้าหมายของกฎหมายเลือกตั้งใหม่ ถูกมองว่ามีมาเพื่อทำลายพรรคการเมืองใหญ่อย่าง NLD โดยเฉพาะ ที่ได้รับชัยชนะอย่างถล่มทลายทุกครั้งในสนามเลือกตั้งของรัฐบาลพลเรือน เนื่องจากเงื่อนไขของการจดทะเบียนพรรคการเมืองใหม่ระบุว่า จะต้องไม่มีสมาชิกพรรคคนใดต้องโทษจำคุก หรือเกี่ยวพันในองค์กรที่ผิดกฎหมายของพม่า

ซึ่งในตอนนี้ทั้งนางอองซาน ซูจี หัวหน้าพรรค สมาชิกพรรค NLD และนักเคลื่อนไหวทางการเมืองของพม่าจำนวนมากถูกตัดสินให้ต้องโทษจำคุก

นอกจากนี้ ลูกพรรค NLD หลายคนได้เปลี่ยนแนวการต่อสู้ด้วยการเข้าร่วมจัดตั้งรัฐบาลเงา ที่เรียกตนเองว่า รัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ (National Unity Government) และอีกส่วนหนึ่งได้จัดตั้งคณะกรรมการผู้แทนสมัชชาแห่งสหภาพ (Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw หรือ CRPH) ที่สถาปนาตนเป็นรัฐบาลพลัดถิ่น และทั้ง 2 องค์กรก็ถูกรัฐบาลทหารพม่าขึ้นทะเบียนเป็นองค์กรก่อการร้าย 

เมื่อเป็นเช่นนี้ ต่อให้พรรค NLD จะมาจดทะเบียนพรรคการเมืองใหม่หรือไม่ ก็จะโดนยุบพรรคอยู่ดี ดังนั้น ลูกพรรค NLD จึงประกาศคว่ำบาตรการเลือกตั้งครั้งใหม่ที่จะจัดขึ้นภายใต้กติกาของรัฐบาลทหาร ที่ถูกโจมตีว่าลิดรอนสิทธิเสรีภาพ และไม่ชอบด้วยกฎหมาย อีกทั้งจะไม่ยอมมาจดทะเบียนพรรคภายใต้กฎหมายเลือกตั้งใหม่นี้ 

จึงทำให้ในวันนี้มีพรรคการเมืองที่สามารถเข้าร่วมการเลือกตั้งครั้งใหม่ได้เพียง 50 พรรค จากพรรคที่เคยมีอยู่กว่า 90 พรรคในพม่า โดยพรรคที่จะกลายเป็นตัวเต็งในการเลือกตั้งครั้งต่อไปคือพรรคสหสามัคคีและการพัฒนา หรือ USDP ที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลทหารพม่า 

แต่หลายฝ่ายคาดการณ์ว่า การเลือกตั้งใหญ่ในปีนี้อาจนำไปสู่ความขัดแย้งที่รุนแรงครั้งใหม่ในพม่า เนื่องจากมีประชาชนชาวพม่าจำนวนมากที่ไม่สนับสนุนการเลือกตั้งภายในการควบคุมของรัฐบาลทหาร รวมถึงกองกำลังของชนกลุ่มน้อย ที่พร้อมจะออกมาต่อต้านฝ่ายกองทัพพม่า ในสถานการณ์บ้านเมืองที่เปราะบาง และเต็มไปด้วยความขัดแย้งรุนแรงในวันนี้

---

เรื่อง: ยีนส์ อรุณรัตน์
อ้างอิง: Channel News Asia / Myanmar Now