ทบทวนตัวเองก่อนปีใหม่ ตั้งคำถามซักฟอกใจ นำ 'ชีวิต' มุ่ง 'วิถีแห่งความสุข' ตามสูตรของตัวเอง

คำถามหนึ่งที่เป็นคำถามสำคัญและนับเป็นคำถามอมตะในวิวัฒนาการของมนุษยชาติ นั่นคือใช้ชีวิตอย่างไรให้มีความสุข โดยเฉพาะอย่างยิ่งท่ามกลางกระแสเทคโนโลยีทันสมัย เปลี่ยนโลกและสังคมว่องไวเลื่อนไหลตลอดเวลา กระแสความเจริญทางเทคโนโลยีที่ดูเหมือนย่อโลกใบนี้ให้เล็กลง กลับกลายเป็นว่ากลับกักขังเราในกรอบหน้าจอแคบ ๆ ที่รับรู้ทุกสิ่งอย่างทุกเรื่องราว แต่ไม่สัมผัสเต็มเปี่ยมกับสิ่งใด เปลี่ยวเหงาทั้งที่อยู่ท่ามกลางฝูงชน ลึก ๆ แล้วรู้สึกว่าชีวิตยังไม่เติมเต็ม ตอบไม่ได้ว่าความสุขคืออะไร และมีชีวิตอยู่เพื่ออะไร

ช่วงปลายปีเช่นนี้ถือเป็นช่วงพิจารณาชีวิต เป็นโอกาสที่ดีที่สุดที่จะมองไปข้างหน้า และหันกลับมามองข้างหลัง เพื่อถามตัวเองว่าจากนี้จะเดินไปสู่ทิศทางใด จะใช้ชีวิตแบบไหนในอนาคต  

ยิ่งใกล้สิ้นปีแต่ละหน ยิ่งต้องหันมาทบทวนตัวเอง โดยใช้ 'ดวงตาภายใน' มองตน ว่าตลอดหนึ่งปีที่ผ่านมา เราได้สร้างประโยชน์อะไรต่อโลกใบนี้บ้าง เคยกระทำผิดพลาดบาดใจใครไปบ้าง ช้าไปไหมที่จะขอโทษใครบางคน และสายไปหรือยังในการปรับปรุงตัวเอง

การดำเนินชีวิตไม่มีผิดถูกก็จริง แต่บางย่างก้าวของเราอาจทำให้ฝุ่น หรือเม็ดกรวดกระเด็นกระทบใครบ้างก็ได้

เบื่อไหมกับการเวียนว่ายกลางทะเลข่าวสารข้อมูลที่เต็มไปด้วยเสียงก่นด่าระหว่างผู้เห็นต่าง กี่ปีแล้วที่วนเวียนอยู่ ณ จุดนี้ สิ่งนี้คือสาระสำคัญในชีวิตหรือไม่ ในที่สุดมักลงท้ายด้วยการตั้งคำถามว่า “ทำอย่างไรถึงจะมีความสุข"

หากถามศิลปินว่าความสุขในชีวิตคืออะไร อาจจะได้คำตอบแบบ อัลแบร์ กามู นักเขียนรางวัลโนเบลและนักปรัชญาชาวฝรั่งเศส เคยกล่าวไว้คือ “อยู่ในที่ที่มีอากาศปลอดโปร่ง พ้นจากความทะเยอทะยาน ทำงานสร้างสรรค์ และรักใครสักคน”

แต่ถ้าถามนักปรัชญาทางพุทธศาสนาก็จะได้คำตอบแบบพุทธปรัชญาที่ง่ายงามลึกซึ้ง วิถีแห่งความสุขคือ 'การทำความดี ละเว้นความชั่ว และทำจิตใจให้บริสุทธิ์' รวมทั้งปล่อยวางอัตตา ซึ่งสอดคล้องกับหลักเซนที่นำไปสู่วิถีแห่งความสุขแบบญี่ปุ่นที่เรียกว่า ‘อิคิไก’ ภายใต้หลักการง่าย ๆ 4 ประการ คือ อะไรคือสิ่งที่รักที่จะทำหรือมีความสุขที่ได้ทำ (What you LOVE)  อะไรคือสิ่งที่ถนัดหรือทำได้ดี  (What you are GOOD AT) อะไรคือสิ่งที่สร้างรายได้  (What you can be PAID FOR) และอะไรคือสิ่งที่โลกต้องการหรือเป็นประโยชน์ต่อคนอื่น (What the World NEEDS)

ความสุขในชีวิตแต่ละคนไม่มีสูตรสำเร็จ ดังนั้นการทำสปาใจจึงเป็นเรื่องสำคัญ เพราะทุกคนต้องทบทวนตัวเองด้วยการตั้งคำถามซักฟอกเพื่อตอบโจทย์ เพื่อนำไปสู่วิถีแห่งความสุข  

นายกรัฐมนตรี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ก็กล่าวถึงเรื่องสปาใจเช่นกัน โดยมีหลักคิดว่า ต้องคุมอารมณ์หงุดหงิด และสกัดพลังลบออกมา อย่าให้ทำลายตัวเอง แต่ที่อยากจะเสริมคือ นอกจากหลีกเลี่ยงพลังลบแล้ว เราต้องสร้างพลังบวกให้ตัวเองด้วย พร้อมเผชิญทุกปัญหาด้วยสติทุกก้าวย่างชีวิต 

ใกล้สิ้นปีแล้ว ลองทำสปาใจเป็นของขวัญปีใหม่ให้ตัวเองกันเถอะ