(8 มิ.ย.65) สำนักข่าว Washington Post รายงานว่า จีนเตรียมเปิดฐานทัพเรือของตนในท่าเรือเรียม ประเทศกัมพูชาอย่างลับๆ หลังจากที่ซุ่มวางแผนพัฒนาท่าเรือริมฝั่งอ่าวไทยมานาน และเตรียมจะทำพิธีวางศิลาฤกษ์ภายในสัปดาห์นี้ 

ทั้งนี้สื่อสหรัฐฯ ได้อ้างอิงจากแหล่งข่าววงในของรัฐบาลกัมพูชา ถึงแผนการปักธงยุทธศาสตร์ในทะเลจีนใต้ ที่เลือกใช้ท่าเรือของกัมพูชาในอ่าวไทยตั้งฐานทัพเรือ ภายหลังจากที่ก่อนหน้านี้รัฐบาลจีนได้เซ็นข้อตกลงด้านความมั่นคงกับประเทศหมู่เกาะโซโลมอนไปแล้ว ไว้ว่า ส่วนหนึ่งมาจากความไม่ประสบผลสำเร็จใจการเจรจากับกลุ่มประเทศในแปซิฟิกอีก 10 ชาติ เมื่อปลายเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมานั้น

และหากจีนทำได้สำเร็จ ท่าเรือเรียมจะกลายเป็นฐานทัพจีนแห่งแรกในย่านอินโด-แปซิฟิก และเป็นฐานทัพเรือแห่งที่สอง นอกดินแดนของจีนต่อจากฐานทัพที่ประเทศจิบูตี ด้านชายฝั่งแอฟริกาตะวันออก รวมถึงจีนจะขยับสร้างเครือข่ายอิทธิพลด้านการทหารผ่านโครงการฐานทัพเรือลับในอีกหลายประเทศทั่วโลกอีกด้วย

สำหรับโครงการฐานลับเรือลับจีน เคยมีรายงานข่าวมาตั้งแต่ช่วงปี 2019 ที่จีนได้ตกลงกับรัฐบาลกัมพูชาในด้านความร่วมมือทางทหาร โดยแลกกับการให้จีนได้ใช้พื้นที่ในการตั้งฐานทัพเรือได้อย่างลับ ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างกัมพูชา และ สหรัฐฯ ไม่น้อย แต่โครงการนี้ก็เงียบไปจนกระทั่งกลายเป็นข่าวขึ้นมาในวันนี้ 

แต่หลังจากที่สื่อสหรัฐฯ รายงานข่าวความคืบหน้าในโครงการฐานทัพเรือลับที่ท่าเรือเรียมไม่นาน นายไพ สีพัน หัวหน้ากองโฆษกรัฐบาลกัมพูชา ก็ออกมาปฏิเสธว่า “ไม่เป็นความจริง” โดยทางรัฐบาลกัมพูชาไม่ได้อนุญาติให้จีนใช้กัมพูชาตั้งฐานทัพ หรือมีพิธีวางศิลาฤกษ์ดังที่มีการกล่าวอ้าง หากแต่เป็นเพียงการเปิดโรงงานซ่อมบำรุงเรือรบ และก่อสร้างทางลาดเท่านั้น 

ถึงกระนั้น นายไพ สีพัน ก็ยอมรับว่า มีการเชิญคณะทูตจีนเข้ามาร่วมในพิธีเปิดจริง แต่ไม่ได้เป็นพิธีเปิดฐานทัพของจีน และเป็นสิ่งที่ทำไม่ได้เพราะขัดกับรัฐธรรมนูญของกัมพูชา

ขณะที่ด้านรัฐบาลจีน ก็ออกมาปฏิเสธข่าวเช่นกัน โดย นาย จ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนออกมากล่าวว่า โครงการปรับปรุงท่าเรือเรียม ในกัมพูชาไม่เกี่ยวกับกองทัพจีน แต่เป็นการเสริมกำลังให้แก่กองทัพเรือของกัมพูชาต่างหาก เพื่อรักษาความสงบในเขตพื้นที่สัญจรทางเรือ และต่อสู้กับอาชญากรทางทะเล และย้ำว่าโครงการที่รัฐบาลจีน และกัมพูชาร่วมมือกันนี้มีความชัดเจน โปร่งใส ตรวจสอบได้ ไม่ใช่โครงการลับแต่อย่างใด

ทั้งนี้ การตอบโต้ของฝ่ายรัฐบาลจีนก็เป็นหลักฐานตอกย้ำว่า รัฐบาลจีนได้ให้เงินทุนสนับสนุนแก่กัมพูชาในการพัฒนาท่าเรือเรียมให้ใช้เป็นฐานทัพเรือจริง และยังมีการอ้างอิงจากข้อมูลที่ ‘เวนดี้ เชอร์แมน’ รองรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ที่ได้มาเยือนกัมพูชาในปี 2021 พบว่าทางสหรัฐฯ เอง ก็สนใจทำเลท่าเรือเรียมเช่นเดียวกัน และเคยเสนอเงินทุนพัฒนาท่าเรือให้กัมพูชาแทนเงินทุนจากจีน แต่รัฐบาลฮุนเซนปฏิเสธ 

นอกจากนี้ ทางเวียดนามจำเป็นต้องย้ายโครงการก่อสร้างของตน ที่เป็นส่วนหนึ่งของโครงการเชื่อมสัมพันธ์ ‘Joint Vietnamese Friendship’ ระหว่าง เวียดนามและกัมพูชา ออกจากบริเวณท่าเรือเรียม เพราะไม่ต้องการมีปัญหากับฝ่ายกองทัพจีน 

ดังนั้นความสำคัญด้านยุทธศาสตร์ของฐานทัพเรือเรียม ในกัมพูชา เป็นสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ ที่ทำให้ท่าเรือแห่งนี้ถูกจับตามองเป็นพิเศษ ด้วยความไม่ไว้วางใจจากชาติมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา ที่เชื่อว่าจีนกำลังพยายามขยายขอบเขตอิทธิพลของตนครอบคลุมทั่วทุกพื้นที่ใน 7 ย่านน้ำทั่วโลกในขณะนี้

---

เรื่อง: ยีนส์ อรุณรัตน์

อ้างอิง: Washington Post / Bloomberg