เพจเฟซบุ๊ก รถเมล์ไทยแฟนคลับ Rotmaethai แชร์เรื่องราวของรถเมล์สองชั้น ที่เคยวิ่งในกรุงเทพฯ เมื่อ 34 ปีก่อน เนื้อหาระบุว่า...

26 กุมภาพันธ์ 2531 
ขสมก. เปิดการทดลองเดินรถเมล์สองชั้นยี่ห้อเลย์แลนด์ ในสาย 29 52 95 138 เป็นเวลา 6 เดือน

===ออมนิบัส 2 ชั้น ชั้นละ 2 ล้าน===
นับตั้งแต่ต้นปี 2531 ขสมก. มีความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจหลายประการ ที่ได้รับการกล่าวถึงมากที่สุดคือรถใหม่สีขาวคาดแดงจำนวน 900 คัน เก็บค่าโดยสารระบบหยอดเหรียญ อัตราค่าโดยสาร 3 บาท แพงกว่ารถแบบเก่า 1 บาท โดย ขสมก. ให้เหตุผลว่ารถใหม่ให้บริการดีกว่ารถเก่า ซึ่งถึงทุกวันนี้ก็คงรู้ซึ้งกันดีแล้วว่าบริการดีกว่ากันขนาดไหน

ความเคลื่อนไหวอีกประการหนึ่ง ที่ได้รับความสนใจมากพอสมควรเหมือนกันคือ การนำรถเมล์ 2 ชั้นมาทดลองวิ่งให้บริการประชาชน

รถเมล์สองชั้นชนิดนี้ ผลิตโดยบริษัทเลย์แลนด์แห่งประเทศอังกฤษ ทาง ขสมก. ได้ทำข้อตกลงกับบริษัทเลย์แลนด์ว่า ขอนำรถโดยสารสองชั้นนี้มาทดลองวิ่งบริการประชาชนในกรุงเทพมหานครเป็นเวลา 6 เดือนแบบฟรีๆ หากเป็นที่นิยมของประชาชน หรือสามารถแก้ไขปัญหาการขาดทุนของ ขสมก. ได้ ก็จะเปิดให้เอกชนมาเป็นผู้ลงทุนซื้อรถโดยสารสองชั้นนี้ วิ่งในเส้นทางของ ขสมก.

ส่วนทางด้านบริษัทเลย์แลนด์ก็เสนอเงื่อนไขให้ว่า หากมีการซื้อรถเมล์สองชั้นจำนวน 740 คัน ทางรัฐบาลอังกฤษซึ่งสนับสนุนโครงการผลิตรถสองชั้นอยู่ ก็จะสนับสนุนด้านการเงินให้กับ ขสมก. ฟรีๆ ทันที 900 ล้านบาท

รถที่บริษัทเลย์แลนด์จัดหามาให้ ขสมก. ใช้ฟรีนี้ มีจำนวน 1 คัน เมื่อแรก ขสมก. ตั้งใจจะให้บริการย่านชุมชน แต่ปรากฏว่ามีอุปสรรคในการเดินรถมาก เช่น ลักษณะถนนในกรุงเทพมหานครไม่ราบเรียบเสมอกัน บางช่วงโค้งเป็นหลังเต่า บางช่วงมีสะพานที่สูงชัน บางถนนมีสายโทรศัพท์พาดข้ามถนน บางถนนมีต้นไม้ที่อาจจะทำให้ละกับหน้าต่างรถชั้นบนได้ 

ขสมก. จึงตกลงใจให้นำมาวิ่งในสาย 29 (รังสิต-อนุสาวรีย์ชัยฯ) โดยมีเส้นทางจากรังสิต ผ่านมาตาม ถ.วิภาวดีตลอดสาย เลี้ยวเข้าสามเหลี่ยมดินแดง เข้าอนุสาวรีย์ชัยฯ จอดด้านห้างโรบินสัน (เกาะดินแดง) สลับกับเส้นทางสาย 95 จากรังสิต ดอนเมือง วิภาวดี หลักสี่ รามอินทรา บางกะปิ สุดทางที่ ม.รามคำแหง เก็บค่าโดยสาร 2 บาทตลอดสาย ขสมก. เป็นผู้จ่ายค่าน้ำมันเชื้อเพลิง ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับพนักงานขับรถและพนักงานเก็บค่าโดยสาร

เมื่อทดลองครบ 6 เดือนแล้ว จะนำรายได้มาหักค่าใช้จ่าย เงินที่เหลือจากรายได้ จะนำขึ้นทูลเกล้าถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ

ลักษณะของรถ ตัวถังสีขาว มีแถบสีน้ำเงินพาดเฉียงๆ ที่ข้างรถ ขนาด 2 เพลา ความยาว 10 เมตร สูง 4.5 เมตร สามารถบรรทุกผู้โดยสารได้ 140 คน มีประตูเปิดปิดอัตโนมัติ ขึ้นทางประตูหน้า ลงทางประตูกลาง มีเครื่องยนต์อยู่ท้ายรถ จึงไม่มีเสียงรบกวนผู้โดยสาร

ห้องโดยสารชั้นล่างมีเก้าอี้นั่งน้อย (ให้ยืนชั้นล่าง) เพราะออกแบบมาเพื่อให้สะดวกต่อผู้โดยสารที่จะขึ้นชั้นบน โดยมีบันไดเวียนอยู่ซีกขวาตรงกลางตัวรถ ออกแบบมิดชิดให้ผู้โดยสารที่เป็นสุภาพสตรีเดินขึ้นได้อย่างสะดวกใจ หน้าต่างเป็นแบบบานเลื่อน จำนวนไม่มากนัก เพราะเป็นรถที่ออกแบบไว้ใช้ในประเทศหนาวอย่างอังกฤษ ชั้นบนมีเก้าอี้ที่นั่งมากกว่า จำนวนหน้าต่างมากกว่า เหมาะสำหรับนั่งชมวิวทิวทัศน์สองข้างทางเป็นอย่างยิ่ง

ราคาตกคันละ 4 ล้านบาท และถ้าติดแอร์ ราคาจะเพิ่มเป็น 6 ล้านบาท เท่ากับซื้อรถธรรมดาได้ 6 คัน ดูจากข้อมูลและตัวเลขต่างๆ ที่กล่าวมา ก็คงพอจะสรุปได้ว่า หลังจากทดลองครบกำหนดเวลา ผลจะออกมาอย่างไร

กล่าวคือรถเมล์สองชั้นแบบนี้มีข้อดีที่ค่าใช้จ่ายต่างๆ เช่น ค่าจ้างพนักงานขับรถ กระเป๋า ค่าน้ำมัน ค่าบำรุงรักษา อยู่ในระดับใกล้เคียงกับรถธรรมดาทั่วไป แต่มีความสามารถในการบรรทุกผู้โดยสารได้เป็นสองเท่าของรถธรรมดา ซึ่งหมายความว่า ถ้านำรถชนิดนี้มาใช้ ขสมก. จะสามารถทำกำไรได้มากขึ้น เป็นการลดภาวะขาดทุนลง

ส่วนข้อเสีย ราคาแพงมากไป ข้อเสนอเรื่องเงินให้เปล่าดูเหมือนจะไม่ทำให้ราคารถมันถูกลงเลย เพราะกำหนดเงื่อนไขจำนวนซื้อไว้สูง คงจะเป็นการยากที่ประเทศเล็กและยากจนอย่างประเทศไทย จะซื้อรถที่มีราคาแพง 

ที่สำคัญ สภาพของรถที่เป็นแบบสองชั้นนี้ ไม่เหมาะสมกับการใช้งานในกรุงเทพมหานครเลย รถคันนี้ออกแบบมาสำหรับใช้ในประเทศที่พัฒนาแล้วอย่างอังกฤษหรือฮ่องกง ซึ่งคุณภาพถนนต่างกับกรุงเทพมหานครลิบลับ ตั้งแต่ความราบเรียบ ความกว้าง เรื่องสายไฟและโทรศัพท์ที่พาดข้ามถนน และกระทั่งต้นไม้ตามริมถนน เกรงว่าหากมีการนำรถแบบนี้มาใช้ อายุการใช้งานคงจะสั้นลงมากทีเดียว

ข้อดีข้อเสียเหล่านี้ ชัดเจนจนใครๆ ก็สามารถมองเห็นได้ รวมทั้งบริษัทเลย์แลนด์ ผู้ผลิตและเสนอรถนี้ให้ ขสมก. พิจารณาด้วย จึงมีคำถามว่า แล้วทำไมเลย์แลนด์จึงดันทุรังเสนอเข้ามาอีก

คำตอบเรื่องนี้คงไม่สลับซับซ้อนเลย ในแง่ของธุรกิจแล้ว มีทางใดที่จะทำกำไรได้ ก็ต้องรีบคว้าเอาไว้ก่อน โดยเฉพาะกำไรที่เป็นตัวเลขจำนวนมหาศาล แม้ความหวังมีเพียงน้อยนิดก็ตาม เมื่อพิจารณากันในแง่การลงทุนส่งรถมาให้ทดลองใช้หนึ่งคันครั้งนี้ ก็เป็นจำนวนที่น้อยมาก ค่าแคมเปญโฆษณายังมากกว่าหลายเท่าตัว

บริษัท เลย์แลนด์ เคยมีความหวังจะได้เป็นบริษัทหนึ่งที่ ขสมก. คัดเลือกในการเช่ารถเมล์ใหม่แบบหยอดเหรียญ 900 คัน ที่เพิ่งนำออกวิ่งเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา แต่ต้องผิดหวังเมื่อเลย์แลนด์ ไม่ติดอยู่ในรายชื่อบริษัทที่คณะอนุกรรมการฯ ของ ขสมก. คัดเลือก

จึงไม่แปลกอะไร ที่คราวนี้เลย์แลนด์จะหวัง และหากจะผิดหวัง (อีก) มันก็เป็นเรื่องธรรมดาของธุรกิจเช่นกัน
============================
ข้อมูลรถ 
LEYLAND Olympian B45
ทดลองบริการสาย : 29 52 95 138
ราคาคันละ 4 ล้านบาท (ราคาในปี 2531)
============================
ข้อมูลทางเทคนิค
คัทซี : LEYLAND Olympian ONTL11/2R
เครื่องยนต์ : TL11
เกียร์ : Leyland Hydracyclic
============================
มิติตัวถัง
ยาว : 10.3 เมตร
กว้าง : 2.5 เมตร
สูง : 4.42 เมตร
ฐานล้อยาว : 5.639 เมตร
น้ำหนักรวม(เมื่อบรรทุกคนแล้ว) : 16.260 ตัน
============================
ไทม์ไลน์
ผลิตปี 2527
นำเข้ามากรุงเทพ พฤศจิกายน 2530
ทดลองวิ่ง 26 กุมภาพันธ์ 2531 จนถึง 25 สิงหาคม 2531 (ทดลอง 6 เดือน)
ย้ายไปกัวลาลัมเปอร์ สิงหาคม 2532
ย้ายไปฮ่องกง ปี 2533
ให้บริการจริงในฮ่องกง กุมภาพันธ์ 2534
============================
ข้อมูลอ้างอิง
- คอลัมน์ สารพันสรรหา ตอน ออมนิบัส 2 ชั้น ชั้นละ 2 ล้าน ในหนังสือวารสารถนนหนทาง ปีที่ 14 ฉบับที่ 4 ตุลาคม-พฤศจิกายน พ.ศ.2531 หน้า 44-45 จากชั้นหนังสือวารสาร หมวด ถ ชั้น 2 ศูนย์วิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กทม.
- Far East Buses : Bangkok Vol.2 ภาพโดย Stuart Shelton

---

ขอบคุณที่มา: เฟซบุ๊ก รถเมล์ไทยแฟนคลับ Rotmaethai
https://www.facebook.com/119187461485554/posts/7014436378627260/?d=n
www.thebosstimes.com