จากเหตุการณ์ประท้วงครั้งใหญ่ในคาซัคสถานไม่นานมานี้ ที่นำไปสู่การก่อเหตุจลาจลอย่างหนักมาร่วม 1 สัปดาห์ ส่งผลให้นายคาสซิม-โฌมาร์ต โทคาเยฟ ผู้นำคาซัคสถาน ต้องส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือจากรัสเซียผ่านองค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน (CSTO) พันธมิตรทางทหารที่มีประเทศสมาชิก 6 ประเทศ โดยที่มีรัสเซียเป็นแกนนำ 

แน่นอนว่า หลังจากที่กองกำลัง CSTO ได้ยกพลกว่า 2,500 นายเข้าไปช่วยปราบจลาจลในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา สถานการณ์ในเมืองต่างๆ ก็เริ่มคลี่คลาย แม้จะมีรายงานผู้เสียชีวิตถึง 160 ราย และถูกจับกุมไปแล้วมากกว่า 8,000 คนก็ตาม  

เกี่ยวกับเหตุการณ์ในครั้งนี้ ด้านผู้นำคาซัคสถานได้ออกมากล่าวผ่านสื่อ โดยเขาเชื่อว่าเป็นส่วนหนึ่งของแผนการกระทำรัฐประหารเพื่อโค่นอำนาจรัฐบาลปัจจุบันอย่างแน่นอน และได้จับกุมตัว นายคาริม มาสซิมอฟ อดีตหัวหน้าหน่วยข่าวกรอง และความมั่นคง ในข้อหาทรยศ และอยู่เบื้องหลังแผนการรัฐประหารครั้งนี้ในเวลาต่อมา

ตัดมาทางด้าน วลาดิมีร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย ก็ประกาศชัยชนะที่สามารถนำความสงบกลับสู่คาซัคสถานได้ และพร้อมที่จะเริ่มทยอยถอยทหารของกองกำลัง CSTO ออกจากคาซัคสถานต่อไป 

อย่างไรก็ตาม ฟากประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา ก็ตั้งคำถามว่าทำไมผู้นำคาซัคสถานต้องขอให้ทางรัสเซียเป็นแกนนำจัดกองทัพเข้าไปช่วยปราบปรามเหตุจลาจลในประเทศ ซึ่งมีจุดเริ่มต้นจากการประท้วงของชาวคาซัคสถานในเรื่องการปรับขึ้นราคาน้ำมัน 

ด้านคาสซิม-โฌมาร์ต โทคาเยฟ ผู้นำคาซัคสถาน จึงได้ออกมากล่าวว่า เหตุที่ต้องเรียกกองหนุนจากองค์กร CSTO เนื่องจากคาซัคสถานก็เป็นหนึ่งในประเทศสมาชิกที่ใหญ่เป็นอันดับสอง และเขามองว่าเหตุการณ์จลาจลครั้งนี้มีความไม่ปกติ มีกลุ่มก่อการร้ายติดอาวุธข้ามชาติแอบแฝงเข้ามาปะปน จนทำให้เหตุการณ์บานปลายกลายเป็นความรุนแรง ถึงขั้นเผาสถานที่ราชการ ปล้นสดมร้านค้า และธนาคาร จึงต้องรีบจัดการอย่างเร่งด่วนที่สุด 

และทางรัสเซียก็มีความพร้อมมาก หลังจากที่ 2 ผู้นำคาซัคสถาน-รัสเซียต่อสายตรงคุยกันแค่ข้ามคืน วันรุ่งขึ้นกองหนุนจาก CSTO ก็ถูกส่งมาประจำการให้ทันที 

เท่านั้นยังไม่พอ สี จิ้นผิง ผู้นำจีนยังได้ฝากข้อความถึงผู้นำคาซัคสถานว่า ทางจีนก็พร้อมสนับสนุนการปฏิบัติการของรัฐบาลโทคาเยฟ ในการนำความสงบกลับคืนสู่ประเทศ และจีนก็จะไม่ยอมนั่งดูอยู่เฉยๆ หากรัฐบาลคาซัคสถานต้องการกำลังเสริมหรือความช่วยเหลือใดๆ จากจีน สามารถต่อสายตรงถึงรัฐบาลปักกิ่งได้ทันที 

สาเหตุที่ทั้งรัสเซีย และจีน ต่างก็สนใจเหตุการณ์ความวุ่นวายในคาซัคสถานเป็นพิเศษ เนื่องจากคาซัคสถานมีชายแดนติดรัสเซียที่ยาวมากถึง 7,400 กิโลเมตร และเคยเป็นดินแดนส่วนหนึ่งในสหภาพโซเวียต แม้จะแยกตัวออกมาเป็นประเทศอิสระแล้ว ก็ยังถือเป็นพันธมิตรที่แน่นแฟ้นกับรัสเซียมาตลอด 

ทางด้านฝั่งจีนก็มีชายแดนติดกับคาซัคสถานที่ยาวถึง 1,700 กิโลเมตรติดกับเขตมณฑลซินเจียง จึงทำให้คาซัคสถานเป็นประเทศเพื่อนบ้านที่สำคัญในแผนโครงการ Belt and Road Initiative (BRI) ซึ่งคาซัคสถานถือเป็นประเทศที่เป็นแหล่งพลังงาน ถ่านหิน และแร่สำคัญ ดังนั้นความไม่สงบในคาซัคสถานย่อมผลกระทบในแผนการขยายอิทธิพลทางเศรษฐกิจของจีนอย่างไม่ต้องสงสัย

เมื่อรัสเซียต้องการจบเกมไว กับจีนที่พร้อมเป็นแรงหนุน ก็ทำให้รัฐบาลคาซัคสถานยังสามารถควบคุมสถานการณ์ไว้ได้ แต่ทั้งนี้ก็คงต้องคอยระวังกระแสคลื่นใต้น้ำ ที่เชื่อว่ายังไม่หายไปแม้เหตุการณ์จะสงบไปแล้วก็ตาม หากมีประเด็นความไม่พอใจเกิดขึ้นอีกในอนาคต การลุกฮือก็จะกลับมาอีกอย่างแน่นอน

---

เรื่อง: ยีนส์ อรุณรัตน์
อ้างอิง: Aljazeera / Global Times / Newsweek