บทสัมภาษณ์ คุณชาร์ต สืบศิษฏ์ ศานติศาสน์ ประถมศึกษา Hughes School, ออสเตรเลีย ปริญญาโททุน JASSO รัฐบาลญี่ปุ่น The University of Tokyo, ญี่ปุ่น เสน่ห์วัฒนธรรมและระบบการศึกษาประเทศญี่ปุ่น จุดเริ่มต้นทำงานด้านการศึกษา

คุณชาร์ตเกิดที่เมืองไทย แต่เมื่ออายุได้เพียง 10 เดือน ต้องขึ้นเครื่องบินเป็นครั้งแรกในชีวิต เดินทางไปอยู่ที่ออสเตรเลีย เนื่องจากตามคุณพ่อไปเรียนต่อปริญญาเอก จึงได้ไปใช้ชีวิตที่ออสเตรเลียตั้งแต่อายุประมาณ 1 ขวบ ถึง 6 ขวบ เข้าศึกษาโรงเรียน Hughes School ตั้งแต่ชั้นอนุบาลจนถึงชั้นประถมศึกษา รวม 6 ปี

เวลาอยู่ที่บ้านจะใช้ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ คุณพ่อคุณแม่จะพูดสลับกัน แต่เพราะการเรียนหนังสือที่นั่นทำให้ต้องใช้ภาษาอังกฤษเป็นหลัก ทำให้ตอนที่กลับมาใช้ชีวิตที่เมืองไทย ต้องมาเรียนภาษาไทยใหม่กว่าครึ่งปี ถึงจะต่อสายสามัญในไทยได้ตามปกติ 

สิ่งที่คุณชาร์ตประทับใจมากเกี่ยวกับระบบการศึกษาและครูของออสเตรเลีย คือ ในช่วงอนุบาลจะมีการสอนพวก Skills ที่เราสามารถใช้ในชีวิตประจำวันได้ตั้งแต่เด็ก ๆ โดย Skill ที่คุณชาร์ตเรียนและมาต่อยอดได้จนถึงปัจจุบันคือ การเรียนทำอาหาร ที่ออสเตรเลียสอนเด็กเข้าครัวตั้งแต่อนุบาล สิ่งนี้ทำให้คุณชาร์ตคุ้นเคยกับการทำอาหาร จนกลายเป็นความชอบ

คุณชาร์ตมองว่า สิ่งสำคัญในสังคมคือ การมีทักษะ การที่คนเรามีทักษะ เสมือนเป็นสมบัติล้ำค่าที่จะติดตัวไปตลอดชีวิต ยิ่งเรามีทักษะเยอะจะยิ่งทำให้เรามีรายได้เพิ่มมากขึ้น ทักษะจึงเป็นสิ่งที่ควรจะมี และคนเราสามารถเสริมทักษะได้ตลอดชีวิต 

วิถีชีวิตในออสเตรเลีย สิ่งที่คุณชาร์ตจำได้ฝังใจคือ ตัวเองเป็นเด็กเอเชียตัวเล็กที่โดนบูลลี่หนักมาก โดนเพื่อนแกล้งมาตลอด เข้าใจว่าเป็นสังคมของเด็ก ๆ ที่มีแกล้งมีทะเลาะกันบ้าง ถือเป็นประสบการณ์นึงของชีวิต แต่ไม่ได้มีผลอะไรต่อชีวิตในตอนนี้ 

สิ่งที่คุณชาร์ตสังเกตได้จากการโดนบูลลี่ คือ การบูลลี่ที่ออสเตรเลียแตกต่างจากในไทย โดยของออสเตรเลียเป็นการแกล้งแบบเด็กทั่ว ๆ ไป ส่วนของไทยจะชอบเอาจุดด้อยของคนอื่นมาล้อเลียน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของหน้าตา พ่อแม่ ครอบครัว ซึ่งมองว่าสิ่งนี้มีผลต่อการใช้ชีวิตของเด็กในอนาคตค่อนข้างมาก 

คุณชาร์ตเล่าว่าการปรับตัวหลังกลับมาเรียนต่อในไทย ที่โรงเรียนสาธิตจุฬาฯ ตัวเองเข้ามาตอนป.2 เข้ามาสร้างสังคมใหม่ สิ่งที่ยากที่สุดคือภาษาไทย และวิชาทั่วไปที่เรียนในเมืองไทย เช่น วิชาภาษาไทย วิชาสังคมศึกษา

คุณชาร์ตมองว่าเรื่องภาษามีความยากง่ายแตกต่างกัน อยู่ที่การใช้ และความคุ้นเคยในภาษาของแต่ละสังคม เรื่องภาษาเป็นการเรียนรู้จากความเคยชินและการใช้งานโดยตรง 

ต่อมา เมื่อถึงชั้นป.4 คุณชาร์ตได้ไปเรียนต่อที่ญี่ปุ่นครั้งแรก ประมาณครึ่งปี เพราะตามคุณพ่อที่เป็นอาจารย์ไปสอนที่เกียวโต อยู่ห้อง international class แต่คนต่างชาติยังไม่เยอะ เพราะอยู่ในเขตเล็ก ๆ ของเมืองเกียวโต
  
การไปญี่ปุ่นรอบแรกทำให้คุณชาร์ตประทับใจจนต่อยอดกลับไปเรียนต่อในระดับปริญญาตรี ปริญญาโท สิ่งที่ประทับใจคือนิสัยคนญี่ปุ่น ความเป็นระเบียบ การให้ความสำคัญกับทุก ๆ สิ่งที่ทำ ให้ความสำคัญกับคนรอบข้าง และชอบระบบการศึกษาของญี่ปุ่น ที่นอกจาการเรียนในตำรา ยังเน้นในเรื่อง Skills และประสบการณ์นอกห้องเรียน เช่นในวิชาสังคม ที่นอกจากเรียนในตำรา ยังได้ออกไปศึกษาสังคมจริง ๆ ไปเดินสำรวจตลาด โรงเรียน ห้าง

หลังการไปญี่ปุ่นครั้งแรก คุณชาร์ตกลับมาเรียนต่อที่สาธิตจุฬาฯ จนจบม.6 ได้ไปสอบเข้าม.เกษตรศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์ สาขาเศรษฐศาสตร์ระหว่างประเทศ แต่ด้วยความที่ชอบการเรียนรู้หลาย ๆ อย่าง ไม่ชอบทำอะไรแค่อย่างเดียว ต้องหาอะไรที่แตกต่างจากคนอื่น และได้ไปอ่านไอเดียการใช้ gap year ที่เป็นช่วงพักจากเรียน เพื่อออกไปหาประสบการณ์ จึงไปสอบชิงทุนไปเรียนแลกเปลี่ยนที่มหาวิทยาลัยซากะ จังหวัดซากะ ค่อนข้างจะเป็นเมืองชนบทที่สุดของญี่ปุ่น 

คุณชารต์มีวัตถุประสงค์หลักคือการไปเรียนรู้วัฒนธรรม เรียนรู้การใช้ชีวิตของคนที่นั่น การไปอยู่ในชนบททำให้เห็นวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ คุณชาร์ตเล่าว่ามีเพื่อนเป็นผู้สูงอายุญี่ปุ่นเยอะมาก ทั้งคุณลุงคุณป้าที่น่ารัก เนื่องจากการไปเดินห้าง ไปทำกิจกรรมกับกลุ่มผู้สูงอายุ ได้เรียนรู้ทั้งมารยาทบนโต๊ะอาหาร มารยาทในการทำธุรกิจ ไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตของคนญี่ปุ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สามารถพบเจอได้ในสังคมเมือง

เนื่องจากคุณชาร์ตเป็นคนที่ชอบท่องเที่ยวมาก มองว่าญี่ปุ่นเป็นประเทศที่น่าสนใจ สามารถท่องเที่ยวได้ทุกฤดู แต่ละภูมิภาค แต่ละจังหวัดจะมีความน่าสนใจต่างกัน แนะนำให้มือใหม่ควรไปเที่ยวในเมืองใหญ่ ๆ ก่อน แต่เมื่อไรที่คุ้นชินกับญี่ปุ่นแล้ว คุณชาร์ตแนะนำให้ลองไปท่องเที่ยวเมืองเล็ก ๆ ที่ยังไม่ได้รับความนิยมมากนัก เพราะจะยังคงความเป็นวัฒนธรรมญี่ปุ่นอยู่

เนื่องจากคุณชาร์ตมีความสนใจเรื่องการศึกษามาก ได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของทีมนโยบายด้านการศึกษา พรรคกล้า สิ่งที่อยากผลักดัน คีย์เวิร์ดที่คุณชาร์ตให้คือ การศึกษาเพื่อโลกอนาคต การศึกษาต้องก้าวกระโดด 1 ก้าว 2 ก้าว กว่าที่เป็นอยู่ในทุกวันนี้ การศึกษาต้องเตรียมพร้อมให้กับเด็กในอีก 10 ข้างหน้า โดยสิ่งที่คุณชาร์ตอยากผลักดันมีทั้งหมด 3 เรื่อง คือ

1.) Lean Education ทุกวันนี้เราเป็นการศึกษาแบบมีไขมันส่วนเกิน จากคำพูดเด็กที่ว่า เรียนไปไม่เห็นจะได้ใช้ พบว่ามีอะไรหลาย ๆ อย่างที่เป็นไขมันส่วนเกิน และสมควรได้รับการลีน เหลือเฉพาะในสิ่งที่สำคัญจริง ๆ 

2.) Up-skill Re-skill เพราะทักษะเป็นสมบัติที่จะติดตัวไปได้ตลอดชีวิต การฝึกทักษะไม่ได้มีเฉพาะในโรงเรียนอีกต่อไป การมีทักษะต่าง ๆ ที่สำคัญต่อการใช้ชีวิต ที่เข้ากับเทรนด์โลกอนาคต จะมีประโยชน์กับเรามาก

3.) การศึกษาที่สามารถสร้างงานได้ เด็กจบมาไม่มีงานทำหลายล้านคน สิ่งที่เป็นปัญหาของเด็กจบใหม่คือ จบมาแล้วยังไม่สามารถทำงานได้ ยังขาดอีกหลาย Skills คุณชารต์จึงอยากผลักดันเรื่องเรียนจบแล้วสามารถสร้างงานได้และทำงานได้ดี โดยอาจเสริมในเรื่องของการฝึกงาน

.

.

.