วันพืชมงคล วันอันอุดมฤกษ์ตามตำราโหราศาสตร์ เหมาะแก่การทำพิธีแรกนา
วันพืชมงคล คือ วันที่กำหนดพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งเป็นพระราชพิธีเก่าแก่มาตั้งแต่โบราณ พิธีนี้ทำเพื่อเสริมสร้างขวัญและกำลังใจแก่เกษตรกรของชาติ รวมถึงเป็นการระลึกถึงความสำคัญของเกษตรกรที่มีต่อเศรษฐกิจไทยอีกด้วย
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือเรียกสั้น ๆ ว่า พิธีแรกนา เป็นพระราชพิธีที่มีมาแต่โบราณ ในส่วนของวันประกอบพิธีของวันพืชมงคลนั้นจะต้องเป็นวันที่ดีที่สุดของแต่ละปี ซึ่งเป็นวันอันอุดมฤกษ์ตามตำราโหราศาสตร์ ซึ่งในตามตำราของโหราศาสตร์จะประกอบด้วย ขึ้น แรม ฤกษ์ยาม และวันนี้จะต้องอยู่ในระหว่างเดือน 6 เพราะเดือนนี้จะเริ่มเข้าสู่ฤดูฝน ถือว่าเป็นระยะเวลาที่เหมาะสมสำหรับเกษตรกร ชาวไร่ ชาวนาที่จะได้เตรียมทำนากัน
พระราชพิธีพืชมงคล เป็นพิธีทำขวัญพืชพรรณธัญญาหารที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงอธิษฐานเพื่อความอุดมสมบูรณ์ ซึ่งข้าวที่นำเข้าพิธีนั้นจะเป็นข้าวเปลือก มีทั้งข้าวเจ้าและข้าวเหนียว นอกจากนี้ยังมีเมล็ดพืชต่าง ๆ รวม 40 อย่าง
ในปัจจุบันการประกอบพิธีในวันพืชมงคลนั้นจะถูกกำหนดขึ้นโดยโหรหลวง จะมีการทำนายปริมาณน้ำฝนในช่วงฤดูฝนที่กำลังจะมาถึงโดยมีพระยาแรกนาจะทำหน้าที่เลือกผ้า 3 ผืนที่มีความยาวต่างขนาดกัน ถ้าพระยาแรกนาเลือกผืนที่ยาวที่สุดก็ทายว่า ปีนี้ปริมาณน้ำฝนจะมีน้อย ถ้าเลือกผืนที่สั้นที่สุด ทายว่า ปีนี้ปริมาณน้ำฝนจะมาก และถ้าเลือกผืนที่มีความยาวปานกลาง ทายว่า มีปริมาณน้ำฝนพอประมาณ หลังจากนั้นพระยาแรกนาก็จะไถลงไปบนพื้นที่ท้องสนามหลวงด้วยพระนังคัลสีแดงและสีทอง ซึ่งลากโดยพระโคผู้สีขาว ตามขบวนด้วยเทพีทั้ง 4 ผู้ซึ่งหาบกระเช้าทองและกระเช้าเงินที่บรรจุด้วยเมล็ดข้าวเปลือก
