นายพงศ์พรหม ยามะรัต รองโฆษกพรรคสร้างอนาคตไทย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก กรณีฝนตกหนักน้ำท่วมในพื้นที่กทม. เมื่อคืนวันที่ (20 ก.ค. 65) ที่ผ่านมา ว่า ...
เมื่อคืนฝนตกหนัก เกิดปัญหาน้ำท่วมหลายจุด
ก็ได้เวลาที่ผมจะเขียนถึงรากปัญหาน้ำท่วมอีกที

อาจไม่ครบถ้วนนะครับ เพราะเขียนจากนักเศรษฐศาสตร์อย่างผม ที่สนใจผังเมือง โดยมักไปขอความรู้จาก อ.เดชา บุญค้ำ และ อ.จอห์น ชินวัตร ที่ช่วยเจียดเวลามาสอนผมเสมอ

ภาพแรก (ภาพที่ 1) คือผังเมืองฉบับ Litchfield ที่ทำในปี 2503 เพื่อออกแบบนครหลวงปี 2533
ภาพที่สอง (ภาพที่ 2) คือผังเมืองฉบับล่าสุด

ดู 2 ภาพนี้ก่อน ให้เห็นปัญหาใหญ่

แผน Litchfield เสนอให้พัฒนากรุงเทพเป็น “แคบ-ยาว” เหตุเพราะกรุงเทพถูกขนาบด้วยร่องน้ำซ้าย-ขวา ที่เป็นร่องน้ำระบายน้ำเหนือตามธรรมชาติทุกปี
3 ร่องซ้ายคือบางใหญ่ ร่องขวาคือหนองจอก-คลองสามวา

แต่ 60 ปีผ่านไป ผังเมืองกลับขยายออกซ้าย-ขวา ขวางทับร่องน้ำ

แต่….น้ำเหนือในช่วงกลาง-ปลายฤดูฝนก็ยังจะเยอะตามปกติ ก็ยังต้องเทลงกรุงเทพ ผ่านลงอ่าวไทยตลอดไป

กรมโยธาธิการ และผังเมืองทำสิ่งที่เด็ก ป.5 ดูก็รู้ว่าผิด จึงเกิดปัญหาแบบปี 2554 น้ำเหนือโดนเมืองขวาง

ต่อมาน้ำขัง ซึ่งเป็นปัญหาเมื่อคืน มันคือปริมาณน้ำฝนที่ตกลงมาบนพื้นที่

เบสิคแรกคือกรุงเทพคือพื้นที่ต่ำตามธรรมชาติ ตรงนี้ไม่มีวิศวกรรมโยธาคนไหนในโลกที่ช่วยได้ และอย่าพยายามถมที่ตัวเองให้สูง เพราะถมไปน้ำก็จะเทลงที่ดินคนอื่น

วิธีที่ทำได้ คือหาที่หน่วงน้ำ ได้แก่คูคลอง ลำราง และแก้มลิง

มาดูตัวอย่างรูปที่ 3
กรุงเทพเป็นที่ต่ำตามธรรมชาติ
ไม่กี่พันปีก่อน ตรงนี้ยังเป็นทะเลอยู่นะครับ อย่าลืม
แล้วที่ต่ำนี้ก็ไม่ได้แบน มีสูงต่ำ มีที่ดอน มีที่ลุ่ม รวม ๆ กันอยู่

ปัญหาที่ผู้ว่ารุ่นใหม่ ๆ คนไหนก็แก้ไม่ได้ ก็เพราะผู้ว่า กรุงเทพคนเก่า ๆ และกรมโยธาธิการและผังเมือง ร่วมกันทำผิดมาตลอดคือ “ก่อสร้างอาคารขวางทางน้ำ” รวมถึง “ถมคลอง ถมลำราง” มาโดยตลอด

สุขุมวิท 39 ยันเอกมัย จึงเละ

ผมยกตัวอย่างคลอง และลำรางสุขุมวิท 39 ทองหล่อ และเอกมัย

ไม่โดนถม ก็โดนทำให้ตัน ถ้าไม่โดนทำให้ตัน ก็โดนถมถนนด้านบน แล้วเปลี่ยนคลองเป็นท่อ

อันนี้คือรูปที่ 4-6
รูปที่ 4 คือลำรางตามแนวซอยทองหล่อ
ไม่โดนถม ก็โดนล้ำ ไม่โดนล้ำ ก็โดนตัดตอนจนหมดสภาพการระบายน้ำ

รูปที่ 5-6 นี่ล่าสุดเลย และเป็นสาเหตุหลักให้เอกมัยท่วมหนักเมื่อคืน
คลองตลอดแนวซอยเจริญใจ มีหน้าที่ระบายน้ำจากเอกมัยตอนกลาง รวมถึงทองหล่อ 12 

แต่ 4-5 ปีก่อนนี่เอง กทม. และเขตทำตัวฉลาด
ถมคลองซะ แล้วเปลี่ยนคลองเป็น “ท่อ” ตามที่เห็นในภาพ คราวนี้พื้นที่รับน้ำก็หาย น้ำจึงท่วมเอกมัยระดับ “เละ” แบบเมื่อคืน

มารูปที่ 7
ปากซอยสุขุมวิท 39 ซึ่งเป็นปัญหาเดียวกันกับซอย อสมท. เมื่อคืน ต่างแค่เมื่อคืนสุขุมวิท 39 “โดนหนัก” แต่ซอย อสมท. “โดนหนักกว่า”

ทั้งสุขุมวิท 39 และซอย อสมท. เป็นที่ต่ำอยู่แต่เดิม
ฝนตกน้ำท่วมตรงนี้มานานแล้ว

ซอย อสมท. เคยถูกออกแบบเป็น “ขอบวงแหวนรอบใน” ในแผน Litchfield มีหน้าที่ระบายน้ำ

แต่อุตริทำผิดผังเมือง ตอนนี้ “ขอบวงแหวน” เลยกลายเป็นเซ็นทรัลพระราม 9 และตึก The Nine แถวนั้น ซึ่งเป็นผลของกรมโยธาธิการ และผังเมือง กทม.

ปากซอยสุขุมวิท 39 ก็บอกถึงคอนโดจำนวนมาก รวมถึงห้าง ที่เติมความหนาแน่นเข้าไป แต่ท่อข้างใต้ก็ยังเล็กๆเท่าเดิม